با گذشت زمان، کودک مهارت‌های ذهنی و فیزیکی را یاد می‌گیرد و توسعه می‌دهد. مطمئنا شما هم به عنوان پدر و مادر دوست دارید بهترین چیزها را در اختیار فرزند خود قرار دهید تا او از ابتدا عادت‌های سالم را بپذیرد و یاد بگیرد.
خوب، این کارها، کار دشواری نیست. نکته کلیدی این است که به عنوان یک پدر و مادر، فقط ژن‌ها را به کودک خود منتقل نکنید، در واقع، کودک خیلی از رفتارها را از والدین خود یاد می‌گیرد. اگر والدین یک شیوه زندگی سالم داشته باشند، مطمئنا کودک نیز به راه آن‌ها ادامه خواهد داد. به عنوان یک والد مسئول، مراقبت از فرزندان و آموزش آن‌ها برای پیروی از عادت‌های سالم بسیار ضروری می‌باشد. در اینجا چند راهنمایی سالم بیان شده است که می‌تواند برایتان مفید باشد:
۱. حذف نکردن صبحانه:
به فرزند خود بیاموزید که وعده‌های غذایی به ترتیب صبحانه، ناهار و شام می‌باشند و نباید صبحانه را حذف کرد. صبحانه مهم‌ترین و حیاتی‌ترین مرحله غذایی روزانه است که به کودک کمک می‌کند تا عادت‌های غذایی سالم داشته باشد. یک صبحانه مغذی با تمام گروه‌های غذایی به کودک کمک می‌کند تا در طول روز پرانرژی و فعال باشد. از طرف دیگر اگر کودک به طور منظم صبحانه بخورد، در طول روز از خوردن اسنک‌های غیرضروری جلوگیری می‌کند. مصرف صبحانه به دلیل افزایش سوخت و ساز بدن در هنگام صبح، برای کودکان اهمیت فراوانی دارد، همچنین باعث افزایش قدرت یادگیری و ایجاد تمرکز بیشتر در کودکان می‌شود. برای تامین انرژی مورد نیاز بهتر است انواع نان، غلات آماده صبحانه مانند برشتوک، مربا، کره، عسل، خامه و حلیم مصرف شود و برای تامین پروتئین باید پنیر، تخم مرغ و شیر مصرف کنید.
۲. شستن دست‌ها قبل از غذا:
بدون تردید شستن دست‌ها در کودکی باعث می‌شود تا کودک به شیوه زندگی سالم عادت کند. اهمیت شستن دست‌ها را از کودکی به فرزند خود آموزش دهید. به کودک خود بگویید قبل از غذا و پس از دستشویی حتما دست‌های خود را با آب و صابون تمیز کند. همین امر باید هنگام آمدن به خانه از بیرون نیز انجام شود. برای انجام این کار تنها ۲۰ ثانیه وقت لازم است اما بر تکنیک‌های صحیح رفتاری تاکید می‌کند، همچنین کودک را از هرگونه عفونت و بیماری در امان نگه می‌دارد.
۳. انداختن دستمال کثیف در سطل آشغال:
مطمئن شوید که کودک هنگام عطسه یا سرفه از دستمال استفاده می‌کند و آن را به سطل زباله می‌اندازد. حتما در اتاق کودک یک سطل زباله قرار دهید، این امر از گسترش عفونت در میان خانواده جلوگیری می‌کند. همچنین به کودک خود بگویید بلافاصله بعد از عطسه دست خود را بشوید.
۴. اجتناب از نگه داشتن خزندگان به عنوان حیوانات خانگی:
برخی از خزندگان دارای باکتری‌های مضر به نام سالمونلا هستند که در بدن آن‌ها زندگی می‌کنند و می‌توانند مرگ‌آور باشند. اجازه ندهید فرزندانتان مارمولک، لاک پشت یا مار را به عنوان حیوانات خانگی به خانه بیاورند، هر چند نژاد آن‌ها بی‌ضرر باشد.
۵. خارج شدن از خانه:
امروزه اکثر والدین برای آرام کردن فرزندان به iPads و Xboxes متوسل می‌شوند، اما بازی‌های رایانه‌ای مضرات بسیاری دارند از جمله:
– امواج الکترومغناطیس این دستگاه‌ها برای کودکان کمتر از ۱۰ تا ۱۲ سال خطرناک است.
– از آنجا که گوشی تلفن همراه قابلیت دارا بودن بازی‌های مختلف را در خود دارد، کودک یا نوجوان مدت زمان زیادی را سرگرم بازی می‌شود و از دیگر کارهای ضروریش باز می‌ماند.
– استفاده از تلفن همراه بر روی خلاقیت و شکوفایی ذهن و اندیشه کودک تأثیر منفی می‌گذارد.
– گوشی‌های هوشمند، باعث کاهش توانایی کودکان در برقراری ارتباط با دیگران و فعالیت‌های اجتماعی‌شان می‌شوند و آن‌ها نمی‌توانند تحلیل و واکنش مناسبی در ارتباطات خود داشته باشند.
– کودکان کمتر از ۲ سال که در معرض صفحه‌های الکترونیک اعم از تلویزیون، رایانه، گوشی‌های هوشمند، تبلت و… قرار می‌گیرند، دچار کاهش مهارت‌های کلامی و یادگیری در زبان می‌شوند.
پس بهتر است بچه‌ها را تشویق کنید تا در فضای باز فعالیت کنند. می‌توانید برای او یک حیوان خانگی بیاورید یا از او بخواهید با شما پیاده‌روی کند و … اگر آن‌ها احساس خستگی می‌کنند، آن‌ها را به انجام برخی فعالیت‌های خانگی مانند شستن ماشین، شستن حیاط و… مشغول کنید.
۶. وقت گذراندن با خانواده:
بزرگ‌ترین نیاز کودک گذراندن وقت کافی با والدین است، گاهی به دلیل مشغله کاری والدین، پیدا کردن زمان مناسب برای با هم بودن می‌تواند مساله‌ای مشکل باشد. زمان شام اغلب بهترین زمان است که کل خانواده می‌توانند کنار هم بنشینند و صحبت کنند. به این ترتیب، کودک کمتر به خوردن اسنک و غذاهای ناسالم عادت می‌کند و از بودن در کنار پدر و مادر و ارتباط با آن‌ها لذت می برد. سعی کنید هر روز زمانی را برای با هم بودن اختصاص دهید. این زمان می‌تواند حین صرف صبحانه یا شام باشد که تمام خانواده دور هم جمع می‌شوند. برنامه زمان‌بندی شده و معین می‌تواند برای فرزندان حایز اهمیت باشد.
۷. کتاب خواندن روزانه:
اهمیت کتاب و کتاب‌خوانی بر هیچ کس پوشیده نیست و یکی از مهم‌ترین روش‌های افزایش توانمندی‌های کودک محسوب می‌شود. مطالعات متعدد نشان داده است که قصه خواندن برای کودکان اهمیت بسیاری دارد، کتاب خوانی برای بچه‌ها، تمرینی برای کسب مهارت‌های اجتماعی، تعامل و گفت‌وگو با دیگران و نیز تمرین و تجربه‌ای برای خوب گوش دادن به شمار می‌رود. همچنین قصه خوانی، گنجینه واژگان کودکان را افزایش می‌دهد و آنان را برای خواندن و نوشتن بهتر آماده می‌سازد. از طرفی گوش دادن به داستان برای کودک تمرینی برای گفت‌وگو و احترام گذاشتن به دیگران نیز تلقی می‌شود و مهارت‌های خواندن و گوش کردن در او تقویت می‌شود. اگر هر روز برای او داستان بخوانید، خواندن کتاب در او نهادینه می‌شود و در آینده هم به کتاب خواندن ادامه خواهد داد.
۸. اهمیت دادن به حمام:
برای بسیاری از والدین حمام بردن کودک کار بسیار سختی است. در این مواقع بهتر است از برچسب‌های زیبا، صابون‌ها، شامپوها و اسباب بازی‌های مفید استفاده کنید. ایده کلی این است که تا زمانی که کودک رشد کند از فعالیت‌های سرگرم کننده استفاده کنید.
۹. ننوشیدن الکل:
مطالعات متعدد نشان داده‌اند که مصرف الکل و نوشیدنی‌های مضر در کودکان افزایش یافته است. اطمینان حاصل کنید که فرزندتان نوشیدنی‌های سالم می‌خورد و ترجیحا برای هیدراته بدن از آب استفاده می‌کند. مصرف الکل تاثیر بسیار متفاوتی بر مغز نوجوان می‌گذارد؛ چرا که مغز آن‌ها هنوز در حال رشد بوده و تمام قسمت‌های آن به مرحله بهره‌برداری نرسیده است. آسیبی که الکل بر مغز در حال رشد می‌رساند، کوتاه‌مدت نبوده و شاید همیشگی باشد.
۱۰. معتاد نشدن به تلویزیون:
بعضی افراد به پشت تلویزیون نشستن عادت دارند و مدام در حال دیدن تلویزیون هستند. افرادی که به تلویزیون معتاد هستند دچار اضافه وزن هستند و احتمالا از لحاظ هوشی هم در سطح پایینی قرار دارند و عملکرد آن‌ها در مدرسه مناسب نیست. هر چه ساعات تماشای تلویزیون در روز بیشتر باشد، خطر اضافه وزن یا چاقی بالاتر می‌رود. زیرا زمانی که پشت تلویزیون دراز می‌کشید یا می‌نشینید، سلول‌های preadipocyte بسیار سریع‌تر به سلول‌های چربی تبدیل می‌شوند و حتی چربی بیشتری تولید می‌کنند.
۱۱. مسواک زدن:
بهداشت دهان و دندان امری حیاتی است و کودکان اهمیت مسواک زدن را باید از دوران کودکی درک کنند. بچه‌ها تمایل زیادی به میان وعده دارند، بنابراین باید دندان‌های خود را تمیز نگه دارند تا از وقوع حفره‌ها جلوگیری شود. به کودکان خود آموزش دهید برای مبارزه با آسیب و پوسیدگی دندان، روزی دو بار دندان‌های خود را مسواک بزنند. دندان‌های نوزادی نقش یک راهنما را برای دندان‌های دائمی بزرگسالی ایفا می‌کنند. اگر آن‌ها زودتر از موعد مقرر در اثر پوسیدگی بیفتند دندان‌های بزرگسالی ممکن است فضای کافی برای رشد بهتر را نداشته باشند. مراقبت‌های ضعیف از دندان‌های نوزادی ممکن است باعث بروز مشکلاتی چون عفونت، درد و مشکلات گفتاری نیز شود.
۱۲. نادیده نگرفتن اهمیت خواب شبانه:
کودکان در طی ۵ تا ۱۲ سالگی برای حفظ سلامتی خود به حداقل ۱۰ یا ۱۱ ساعت خواب نیاز دارند. کودکان باید هر روز در یک زمان به خواب بروند. الگوی خواب منظم می‌تواند به آن‌ها کمک کند در کلاس‌های درس توجه بیشتری داشته باشند، همچنین در طول روز حس خوبی داشته باشند و ایمنی خود را تقویت کنند. والدین باید روی خواب کودک دقت کنند، زیرا تعداد ساعتی که کودک می‌خوابد، بر سلامت او تأثیرگذار است، کمبود یک ساعت خواب روی هوشیاری و عملکرد مغز کودک تأثیر می‌گذارد و خستگی مفرط را افزایش می‌دهد. برای بچه‌های کوچک، خواندن داستان یا خریدن عروسک مورد علاقه در نزدیکی آن‌ها کمک می‌کند تا با آرامش بخوابد.
۱۳. زدن کرم ضد آفتاب:
آیا در طول تابستان برای رفتن به ساحل برنامه‌ریزی می‌کنید؟ مطمئنا برای محافظت از پوست سی دقیقه قبل از خروج از منزل، لوسیون ضد آفتاب اعمال می‌کنید. ترجیحا این کار را برای فرزندان خود نیز اعمال کنید، زیرا پوست آن‌ها را از هر نوع عفونت آزاد می‌کند. صورت فرزندان خود را بین ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر در ساعت‌های تابستان بپوشید و یا برای خوشحال کردن آن‌ها فعالیت‌های داخل سالن انجام دهید و لذت ببرید.
۱۴. به روز بودن برنامه واکسیناسیون:
اطمینان حاصل کنید که سوابق واکسیناسیون فرزندتان به روز هستند. با پزشک خود مشورت کنید تا اطمینان حاصل کنید که فرزند خود را در زمان مناسب برای پیشگیری از بیماری‌ها آماده می‌کنید.
۱۵. محدود کردن زمان صفحه نمایش:
بچه‌ها عاشق تماشای کارتون، مسابقه یا فیلم مورد علاقه خود هستند و مدام به تماشای تلویزیون می‌پردازند. اما این ایده خوب نیست، زیرا می‌تواند به چشم‌ها آسیب برساند و آن‌ها را به عفونت‌های مختلف مبتلا کند. یک زمان مشخص برای چنین فعالیت‌هایی در نظر بگیرید و به آن‌ها بگویید که فقط می‌توانند در آن زمان‌ها تلویزیون ببینند. نزدیکی به تلویزیون یکی از علت‌های فشار چشمی و قرار گرفتن در معرض نور آبی است.
۱۶. بررسی‌های منظم بهداشتی:
مراقبت‌های پیشگیرانه برای حفظ سلامت فرزند ضروری هستند. سلامت کودک باید هر ساله به طور منظم بررسی شود و برای جلوگیری از مشکلات دهان و دندان می‌توانید روش‌های زیر را انتخاب کنید:
– یک بیمارستان مناسب برای نیازهای خانواده خود انتخاب کنید.
– یک دکتر مجرب در کنار فرزندتان داشته باشید.
۱۷. مراقبت از سلامت روانی کودک:
اگرچه تمام والدین تلاش می‌کنند تا نیازهای فرزندان خود را بدون کم و کاست برآورده کنند، اما اکثر آن‌ها به سلامت روانی او کمتر توجه می‌کنند. بهداشت روانی کودک هیچ ارتباطی با بهره هوشی او ندارد و گاهی ممکن است کودکی با بهره هوشی بالا دچار مشکلات روانی شود. مشکلات سلامت روانی کودک مانند سلامت جسمی قابل مشاهده نیست، به همین دلیل گاهی والدین متوجه این مشکلات نمی‌شوند. عوامل مختلفی مانند عوامل بیولوژیکی و عوامل محیطی در سلامت روانی کودک تاثیر دارد که از جمله علل بیولوژیک می‌توان به ژنتیک، عدم تعادلات شیمیایی و صدمه به سیستم اعصاب مرکزی اشاره کرد. از طرفی بسیاری از عوامل محیطی می‌توانند کودکان را در معرض خطر قرار دهند. برای مثال کودکانی که با خشونت، سوء استفاده، مسامحه، مرگ عزیزان، طلاق و یا روابط از هم گسیخته مواجه می‌شوند، بیشتر در معرض مشکلات سلامت روان قرار می‌گیرند. اگر فرزندتان دارای یک وضعیت پزشکی است یا اگر مشکلات داخلی دارد، می‌تواند بر سلامت روان او نیز تأثیر بگذارد. برای حل مشکل او می‌توانید با معلم او در ارتباط باشید و مسیر فعالیت‌های او را بررسی کنید.
۱۸. آموزش استفاده از تجهیزات ایمنی:
بچه‌ها باید از کودکی یاد بگیرند هنگام سوار شدن ماشین، کمربند ایمنی خود را ببندند، همچنین در استخر شنا، پیست دوچرخه سواری و یا در حین تمرین اسکیت، کلاه ایمنی خود را بگذارند. این امر از آسیب رساندن به آن‌ها جلوگیری می‌کند، حتی اگر تصادفی صورت بگیرد.
منبع: بلاگ بورسیکا
