موسیقی یکی از جنبه‌های مهم فرهنگی جهان امروز است. همه ما احساساتی داریم و از احساسات خود آگاه هستیم و روزانه آن را تجربه می‌کنیم. موسیقی می‌تواند احساسات درون ما را تحریک کند، بیشتر ما انسان‌ها، موسیقی را برای تجربه همین احساس‌ها گوش می‌دهیم. امروزه تحقیقات بسیاری زیادی در این زمینه انجام شده است که نشان می‌دهد موسیقی باعث تحریک احساسات ما میشود. در این زمینه سؤالات بی پاسخ بسیار زیادی وجود دارد، اینکه چرا احساسات خود را از طریق موسیقی بهتر درک می‌کنیم؟؟ موسیقی چه تاثیری بر احساسات درونی ما دارد؟؟؟ آیا ذهن، تفکرات و رفتار ما می‌تواند از موسیقی تأثیر بپذیرد؟؟؟
شاید دلیل اصلی اینکه ما به موسیقی گوش می‌دهیم قدرتی است که موسیقی در تحریک احساساتمان دارد و آنها را در دست می‌گیرد. در این زمینه مطالعه‌ای صورت گرفته و انواع موسیقی در زمینه‌های غم و اندوه، شادی، آرامش و دلتنگی برای افراد تحت آزمایش پخش شده است، مطالعات و تصویربردای عصبی از افراد نشان داد که موسیقی می‌تواند زمینه‌های مغزی انسان که احساسات خاصی به آن مربوط میشود، را فعال‌تر کند.
موسیقی و هورمون‌ها
بیشتر ما انسان‌ها وقتی یک آشفتگی احساسی را تجربه می‌کنیم به موسیقی پناه می‌بریم. و آن را راهی برای بهتر کردن خلق و خوی و احساسات خود می دانیم. شاید یکی از این دلایل، هورمون سرتونین یا همان هورمون شادی باشد. آهنگ‌های آرمش بخش باعث تولید هورمون دیگری به نام دوپامین نیز می‌شوند که نوعی انتقال دهنده عصبی بوده و مسئول احساس خوب ما است. نوراپی نفرین نام هورمون مهم دیگری است که از طریق موسیقی در بدن انسان منتشر میشود که در واقع نوعی شوق و اشتیاق در فرد ایجاد می‌کند.
همه این هورمون‌ها برای درمان افسردگی و اضطراب مهم هستند. دانشمندان با تحقیق و درک رابطه بین این هورمون‌ها و موسیقی می‌توانند از آنها در درمان حالت‌های ذهنی بسیار زیادی استفاده کنند. در برخی از موارد موسیقی می‌تواند جایگزین داروهای ضد افسردگی شود، مطالعه سال ۲۰۱۳ در مجله روانشناسی مثبت نشان داد که افراد در طول دو هفته می‌توانند با گوش کردن به موسیقیِ خوش بینانه، خلق و خوی بد خود را تغییر دهند و بهبود یابند.
در انگلستان، دانشمندان موسسه دمانس دانشگاه بورنموث (BUDI) پروژه تحقیقاتی را به نام ارکستر آغاز کرده‌اند. هدف این پژوهش اثبات این فرضیه بود که چگونه افراد مبتلا به زوال عقل می‌توانند مهارتهای جدید را بیاموزند،هشت نفر از بیماران مبتلا به زوال عقل در این پروژه شرکت کردند، دانشجویان و موسیقی دانان حرفه‌ای نیز در این پژوهش حضور داشتند، با توجه به همکاری این موسیقی دانها با افراد تحت آزمایش آنها توانسته‌اند علاوه بر دانش ابتدایی موسیقی به مهارتهای ارتباطی، دوستی، مراقبت و حمایت از یکدیگر دست پیدا کنند.
در بورسیکا بخوانید: در هنگام کار موسیقی گوش بدهیم یا نه؟
انگیزه
در واقع آنچه اهمیت دارد نوع پیامی است که موسیقی ارسال می‌کند. موسیقی‌هایی که در آنها انگیزه‌های الهام بخشی وجود دارد می‌توانند اثر فوق العاده مثبتی داشته باشد و باعث شوند احساس بهتری داشته باشید. شادی و نشاط در موسیقی باعث میشود انگیزه شما بیشتر شده و خود را از منجلاب نا امیدی‌ها بیرون بکشید و کنترل محیط اطراف خود را در دست بگیرید. به همین دلیل بهتر است به موسیقی‌های معنادار و با معنی قوی و انگیزشی گوش دهید. زمانی که پیام موسیقی مثبت باشد، باعث میشود به سمت اقدامات مثبتی قدم بردارید.
کاهش سطح استرس
موسیقی یک تمرین کننده و کاهنده استرس است. موسیقی می‌تواند بر عضلات تحت فشار شما تأثیر بگذارد و به کمک آهنگ‌های آرامش بخش درون ما آرام‌تر خواهد شد. از طریق موسیقی آرام می‌توانید میزان تنفس خود را کاهش دهید و در واقع قلبتان آرام‌تر بزند، در نتیجه فشار خونتان پایین‌تر می اید و بدنتان در حالت ریلکس قرار می‌گیرد. گوش کردن به موسیقی کلاسیک می‌تواند یک اثر آرام بخش خاص بر بدن و ذهن داشته باشد. شما می‌توانید با آواز خواندن تنش و اضطراب را از خود دور کنید. ژاپنی‌ها برای مدیریت استرس و تنش خود از کارائوکه استفاده می‌کنند و با خواندن آواز، آرامش بیشتری به دست می‌آورند. شما حتی می‌توانید قبل از خواب به یک موسیقی آرامش بخش گوش دهید تا خواب بهتر و آرام‌تری داشته باشید.
موسیقی اعتماد به نفس را افزایش می‌دهد
موسیقی تأثیر مثبتی بر مهارتهای فردی انسان دارد. عدم اعتماد به نفس و یا اعتماد به نفس بسیار کم و عدم تمایل برای یادگیری، اغلب باعث شکست میشود. این قضیه در دانش آموزان نیز صادق است و دانش آموزانی که انگیزه کافی ندارند به عملکرد ضعیف تحصیلی می‌رسند. درس‌های موسیقی در طول مدرسه می‌توانند به دانش آموزان در برابر بلوک ذهنی خود کمک کند. موسیقی در تشویق کودکان به مباحث جدید به اثبات رسیده است. این کار ظرفیت فرد را برای باور به خود افزایش می‌دهد، یعنی افزایش اعتماد به نفس و این یعنی موفقیت.
موسیقی و تغییر درک و احساس
افراد در حالت غم و اندوه تمایل دارند برای چند ساعت یا چند روز تنها باشند و در این حالت خود بمانند. در این شرایط افراد می‌توانند با گوش کردن به موسیقی به قسمت‌های روشن زندگی قدم بردارند.. این قدرت در واقع تغییر شیوه‌ای است که ما به وسیله آن واقعیت‌ها را درک می‌کنیم و به جنبه‌های مثبت زندگی پی خواهیم برد.
در بسیاری از فیلم‌ها مشاهده می‌کنیم که افراد غمگین با گوش کردن به موسیقی، غمگین‌تر می‌شوند. اما آنها داستان‌های واقعی نیستند. دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که افزایش حس تشابه و همزادپنداری با آهنگ می‌تواند تصور شما را تغییر دهد و حالتان را بهتر کند.
تأثیر بر رو حافظه
موسیقی باعث افزایش میزان تمرکز شما میشود. این کار به بهبود حافظه‌تان کمک می‌کند. موسیقی فلوت، و ابزارهایی مثل سنتور و سارود برای افزایش حافظه توصیه میشود. موسیقی کلاسیک می‌تواند حافظه شما را تقویت کرده و مسائل بیشتری را به خاطر بیاورید. در سازها، ضربات شدید باعث میشود تا امواج مغزی به صورت همزمان با ضربات تکرار شوند، بنابراین منجر به افزایش هوشیاری ذهنی میشود. این کار به مغز آموزش می‌دهد تا سرعت پردازش ذهنی خود را بالاتر ببرد.
موسیقی معمولاً برای درمان بیماری آلزایمر مورد استفاده قرار می‌گیرد و کمک می‌کند که مغز دوباره خاطرات خود را به دست آورد و سالم‌تر شود.
پخش موسیقی مورد علاقه برای بیماران، روحیه آنها را بالاتر برده و به آگاهی آنها از جهان اطرافشان کمک می‌کند. این کار باعث میشود آگاه‌تر شوند و بتواند به خوبی ارتباط برقرار نمایند و بخش‌هایی از زندگی را که فراموش کرده‌اند به خاطر بیاورند.
همه ما وقتی قسمتی از یک موسیقی را گوش می‌دهیم ناگهان به برهه‌ای از تاریخ خواهیم رفت که برای اولین بار آن موسیقی را شنیدیم و تمام خاطرات مو به مو برای ما زنده خواهد شد. پتر یاناتا در مطالعهی در سال ۲۰۰۹ در دانشگاه کالیفرنیا دریافت که بخشی از مغز ما، موسیقی و خاطرات را به هم متصل می‌کند و این باعث میشود که ما به آهنگ‌های مورد علاقه‌مان که در گذشته به آنها گوش داده‌ایم، حس آشنایی بیشتری داشته باشیم.
تأثیر موسیقی بر مغز
دانشمندان علوم اعصاب به این نتیجه رسیده‌اند که موسیقی بر قسمت‌های مختلف مغز تأثیر میگذارد. به همین دلیل، برخی از این متخصصان از موسیقی برای درمان اختلالات عصبی، اضطراب و افسردگی استفاده می‌کنند. در مغز انسان بخش‌هایی وجود دارد که مسئول احساسات، خلق و خوی و فعالیت‌های مغزی ما هستند که می‌تواند تحت تأثیر موسیقی قرار گیرند. دانشمندان توانسته‌اند با استفاده از موسیقی به درمان بیمارانی که دچار سکته مغزی شده‌اند، بپردازند و به توانایی صحبت کردن آنها کمک کنند که این روش یک درمان موفق آمیز برای لکنت زبان آنها است.
افزایش یادگیری
موسیقی بر روند یادگیری و تفکر تأثیر بسیار زیادی میگذارد. گوش دادن به موسیقی آرام و آرامش بخش در هنگام کار به شما کمک می‌کند تا سریع‌تر و کارآمدتر کار کنید. موسیقی دارای توانایی مثبت است که احساس انگیزه شما را بیشتر می‌کند. تحقیقات نشان داده است که موسیقی باعث پیشرفت‌های قابل توجهی در مهارتهای علمی دانش آموزان میشود. گوش دادن به موسیقی دلپذیر، در حال انجام یک کار دشوار می‌تواند آن را آسان‌تر نشان دهد و در واقع مغز با این قضیه آسان‌تر کنار می‌آید و باعث میشود کار مورد نظر را بهتر یاد بگیریم.
در بسیاری از موارد ما برای حفظ کردن برخی از جملات سعی می‌کنیم آنها را به شکل یک موسیقی و ریتم به ذهن خود بسپاریم. این کار باعث میشود آن را سریع‌تر بیاموزیم. موسیقی مهارتهای خلاقیت و حل مسائل را افزایش می‌دهد. موسیقی نقش مهمی در ارتقاء خلاقیت دارد و به عبارتی می‌تواند بر سمت راست مغز تأثیر زیادی بگذارد و باعث ارتقاء قسمت‌هایی از مغز میشود که با خلاقیت درگیر است.
موسیقی، مهارتهای استدلال فضایی و انتزاعی را افزایش می‌دهد. این‌ها مهارت‌هایی هستند که در حل مشکلات، حل پازل و تصمیم گیری مورد نیاز است. به نظر می‌رسد که گوش دادن به موسیقی موتزارت تأثیر مثبتی بر استدلال فضایی-زمانی داشته باشد، و ریاضیات و هندسه شما را بهبود می‌بخشد.
موسیقی به عنوان درمان
انجمن موسیقی آمریکا می‌گوید استرس، درد و از دست دادن خاطرات را می‌توان با برنامه‌های درمانی مبتنی بر موسیقی مدیریت کرد. در سال ۲۰۱۵، The Lancet یک مقاله در مورد این که چگونه موسیقی بر ریکاوری بعد از عمل بیماران کمک می‌کند نوشته شد، افرادی که قبل و بعد از عمل جراحی خود به موسیقی گوش می‌کردند، نسبت به کسانی که به موسیقی گوش نکردند احساس درد و عصبانیت کمتری داشتند.
این مطالعه شامل بررسی و تحلیل داده‌ها از ۷۳ آزمایش مختلف بالینی بر روی بیش از ۷۰۰۰ نفر بود. کسانی که موسیقی مورد علاقه‌شان را گوش کردند، درد کمتری احساس می‌کردند و به دارو کمتر نیاز داشتند. کاترین Meads، Ph.D.، از دانشگاه برونل در انگلستان، می‌گوید: موسیقی یک مداخله غیر تهاجمی، بی خطر و ارزان است که باید در حال انجام عمل جراحی استفاده شود. این مقاله در مجله جهانی روانپزشکی به اثربخشی موسیقی برای درمان بیماری‌های عصبی، مانند زوال عقل، سکته مغزی، بیماری پارکینسون و مولتیپل اسکلروز اشاره کرد. که نتایج نشان داد که موسیقی بر بهبود خلق و خوی، عزت نفس و کیفیت زندگی آنها تأثیر گذاشته است و همچنین در زمینه‌های مورد نظر باعث کاهش اضطراب و استرس میشود.
سرعت درمان
موسیقی در ترشح آندورفین ها کمک می‌کند تا با سرعت بخشیدن به آن، روند بهبود را افزایش دهد. این عمل به عنوان یک حواس پرتی از درد و رنج است و نه تنها ذهن را از درد دور می‌کند، بلکه باعث تغییرات شیمیایی خاصی در مغز میشود که به سرعت روند بهبودی کمک خواهد کرد. موسیقی برای بیماران با فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی و حتی سرطان توصیه میشود. اصل موسیقی درمانی، در کنترل درد است. گوش دادن به موسیقی ملودی و آرامش بخش تأثیر مثبتی بر سلامت جسمی و روانی بیماران دارد. به طور کلی اگر موسیقی بیماری را درمان نکند، می‌تواند در ذهن بیمار امید ایجاد کند و این امید به بهبودی می‌تواند حال او را بهتر از قبل کند.
تأثیر منفی موسیقی براحساسات انسان
موسیقی علاوه بر تأثیر مثبت، اثرات منفی بر احساسات انسان میگذارد. در صورتی تأثیر موسیقی مثبت است که ریتم آن با ذهن انسان هماهنگ باشد و امواج صوتی مطابق با ریتم داخلی بدن تولید شود. میزان صدایی که پخش شود باید متناسب با گوش شنودگان باشد.
موسیقی با صدای بلند می‌تواند تقارن بین نیمه راست و چپ مغز را مختل کند و موجب اختلال در حالت ذهن شود.قرار گرفتن در معرض موسیقی‌های خشن و ناخوشایند در سنین اولیه می‌تواند منجر به ناتوانی در یادگیری و مشکلات رفتاری در کودکان شود. فرکانس‌ها و ضربات نامنظم برای ذهن و بدن مضر است و عدم هماهنگی صدا در موسیقی باعث کاهش سطح حافظه مغز میشود و منجر به پرخاشگری و بیش فعالی خواهد شد. شدت تکرار الگوهای موسیقی می‌تواند به احساس خشم و خستگی منجر شود. بنابراین موسیقی با توجه به تاثیرات مثبتی که بر روح و روان میگذارد در صورتی که اصولی نباشد به بدن انسان آسیب خواهد زد.
نتیجه گیری
برخی موسیقی را به عنوان یک تفریح و سرگرمی دوست دارند و برخی ان را به عنوان حرفه خود دنبال می‌کنند. موسیقی به صورت مستقیم بر خلق و خوی شما تأثیر میگذارد. موسیقی می‌تواند باعث گریه شما شود، لبخند بر روی لبانتان بیاورد و حالت روحی‌تان را تغییر دهد. بسیاری از صاحبان صنایع از این قابلیت برای افزایش فروش خود استفاده کرده‌اند، این افراد موسیقی متناسب با مشتریان خود را، در فروشگاه‌های کتاب، رستوران‌ها و مراکز خرید پخش می‌کنند. موسیقی پخش شده در این مکان‌ها تجربه خرید مشتری را بهتر کرده و خلق و خوی آنها را ارام تر می‌کند. در این صورت مردم تمایل دارند ساعت‌های بیشتری را در این مراکز بگذرانند.
موسیقی در دسترس همه انسان‌ها است و همه ما می‌توانیم با حداقل هزینه به موسیقی مورد علاقه‌مان گوش دهیم. بنابراین موسیقی یک درمان مناسب و کم هزینه برای ما است که فواید بسیاری به بدن می‌رساند.
چه افرادی که از مشکلات روانی رنج می‌برند و چه افردی که دچار اضطراب و ترس هستند می‌تواند از موسیقی درمانی استفاده کنند. ممکن است با افزایش مطالعات علوم اعصاب در مورد تاثیرات مثبت موسیقی بر روی روح و روان، کم کم داروهای شیمیایی منسوخ شده و از میان بروند و مردم از موسیقی برای درمان حالات روحی و روانی خود استفاده کنند.
منابع
www.theselfimprovementblog.com
