مراقبت از ناخن‌ها یک کار مهم و ضروری است، شما همان‌طور که از موها و پوست خود محافظت می‌کنید باید مراقب ناخن‌هایتان نیز باشید. از ناخن‌ها به‌عنوان یک ابزار همه‌کاره استفاده نکنید، مثلاً میوه پوست نکنید، قوطی باز نکنید و یا گیره منگنه را جدا نکنید؛ این کارها در طول روز می‌تواند به ناخن‌هایتان آسیب وارد کند. امروزه سالن‌های زیبایی بسیار زیادی وجود دارند که با ارائه خدماتی به سالم‌سازی و تقویت ناخن‌های دست‌وپا کمک می‌کنند، بااین‌حال اگر بودجه کافی برای مراجعه به این مراکز درمانی و زیبایی را ندارید، با رعایت چند اصل و این راهنما می‌توانید ناخن‌های سالم و زیبایی داشته باشید.
ناخن‌های ما از یک پروتئین به نام کراتین (keratin) ساخته شده است که شفاف است و با توجه به مویرگ‌های تغذیه‌ای در سطح آن، رنگ ناخن به رنگ صورتی دیده می‌شود. ناخن دارای قسمت‌های مختلفی است که با شناخت هر قسمت آن می‌توانید راهکارهایی برای سلامت ناخن‌هایتان یاد گرفته و انجام دهید.
اجزا و قسمت‌های مختلف ناخن به شرح زیر است:
۱.صفحه ناخن: قسمتی از ناخن که روی انگشت قرار دارد و قسمت اصلی ناخن است.
۲.لبه آزاد ناخن: بخشی از صفحه ناخن که از نوک انگشت به جلو رشد می‌کند.
۳.بستر ناخن: بافت نرمی که در زیر ناخن قرار دارد.
۴.کوتیکول: پوستی که در اطراف ناخن بوده و کمی از ناخن را می‌پوشاند.
۵.ماتریکس: بخش مخفی ناخن است که در زیر کوتیکول و در قاعده ناخن قرار دارد که در حقیقت نقش ریشه برای ناخن دارد. تولید و رشد ناخن در اینجا انجام می‌شود. این ناحیه دارای عصب و خون‌رسانی برای تغذیه و تولید ناخن جدید می‌باشد.
۶.بخش هلالی : بخشی از ماتریکس است که به شکل یک نیم هلال سفید در قسمت قاعده ناخن دیده می‌شود. این بخش در انگشت شصت واضح‌تر از سایر انگشتان است.
حال که با قسمت‌های مختلف ناخن آشنا شدید می‌توانید با استفاده از روش‌های زیر سلامت آن را ارتقا بخشیده و ناخن‌های زیباتری داشته باشید.
۱. ناخن‌ها را تمیز کنید
بیشتر مشکلات ناخن‌ها از میکروب‌ها و باکتری‌ها آغاز می‌شود، بنابراین شما باید شرایطی برای جلوگیری از رشد آن‌ها فراهم کنید، ناخن‌ها را به‌صورت مرتب تمیز کرده و سپس خشک کنید. این کار باعث می‌شود خاک و یا باکتری در زیر ناخن‌ها تجمع نکند. علاوه بر این پوست اطراف ناخنتان را نیز تمیز کنید. برای این کار می‌توانید از یک مسواک و محلول آب نمک استفاده کنید و کثیفی‌های پوست اطراف ناخن را نیز تمیز کنید.
۲. دستکش بپوشید
در هنگام کار با شوینده‌های شیمیایی و مواد پاک‌کننده، حتماً از دستکش استفاده کنید، زیرا این مواد علاوه بر آسیب رساندن به پوست باعث خراب شدن ناخن‌هایتان نیز می‌شود. بعد از استفاده دستکش‌ها خود را بشویید و در زیر نور خورشید خشک کنید.
۳. از تماس بیش از اندازه آب با سطح ناخن جلوگیری کنید
ناخن‌ها را خشک نگه دارید زیرا خیس بودن آن‌ها در طولانی مدت باعث ترک‌هایی بر روی آن خواهد شد. در هنگام ظرف شستن، دستکش بپوشید، زیرا هم آب و هم شوینده‌های شیمیایی به ناخن آسیب زده و احتمال شکستگی آن را بیشتر می‌کنند.
۴. ناخن‌هایتان را نجویید
خوردن ناخن‌ها که به‌صورت یک عادت بد در برخی افراد رایج است باعث آسیب به ناخن می‌شود، تماس بزاق با ناخن‌ها آن‌ها را ضعیف و شکننده می‌کند. علاوه بر این گذاشتن ناخن در دهان باعث می‌شود که میکروب‌ها به دهان منتقل شوند. برای ترک این کار می‌توانید از لاک‌های ناخن استفاده کنید این کار باعث می‌شود دیگر ناخن‌هایتان را نجویید.
۵. مراقب کوتیکول‌های ناخن باشید
کوتیکول پوست نازکی است که اطراف ناخن را می‌پوشاند و باید به خوبی تمیز شود. مراقبت از کوتیکول‌ها در واقع مراقبت از ناخن است، اگر پوست اطراف ناخنتان پاره شده بهتر است با ناخن‌گیر آن را اصلاح کنید، البته این کار را به آرامی انجام دهید تا دچار درد نشوید. امروزه ابزارهایی برای اصلاح و تمیزی این قسمت از ناخن در بازار است که در ادامه به آن می‌پردازیم. در نهایت با روغن‌هایی مانند روغن نارگیل و یا بادام کوتیکول‌های اطراف ناخن‌هایتان را چرب کنید.
۶. به‌صورت منظم به ناخن‌هایتان رسیدگی کنید
همان‌طور که موهایتان را مرتب می‌کنید و این کار را برای سلامتی موهایتان ضروری می‌دانید، مرتب کردن ناخن‌ها نیز اهمیت دارد. شما می‌توانید یک روز در هفته و در چند دقیقه ناخن‌هایتان را مرتب کنید. در این صورت اگر لبه‌های ناخنتان خراش دارد صاف شده و مانع از شکستن ناخن‌هایتان خواهد شد.
ناخن‌گیر و گوشت گیر
در این راستا می‌توانید از انواع ناخن‌گیرها و گوشت گیرها استفاده کنید. ناخن‌گیر رایج‌ترین ابزار رسیدگی به ناخن‌ها است، شما می‌توانید به‌وسیله آن ناخن‌ها را کوتاه کرده و به آن شکل دهید. بهتر است گوشه ناخن‌ها را به سمت پایین کوتاه نکنید، تا براثر رشد به داخل گوشت ناخن، نفوذ نکند. گوشت گیر نیز برای کندن گوشت‌های اضافه کنار ناخن‌ها به‌کاربرده می‌شود.
پوشر:
با استفاده از پوشر (عقب ران کوتیکول) به راحتی می‌توانید این پوسته را با احتیاط به عقب رانده و کثیفی‌های زیر آن را تمیز کنید.
سوهان شیشه‌ای:
در نهایت می‌توانید از سوهان ناخن، برای شکل دادن به اطراف و لبه‌های ناخن استفاده کنید که بر اساس زبری و نرمی انواع مختلفی دارد. بهتر است از سوهان‌های شیشه‌ای استفاده کنید. این نوع سوهان‌ها از ترک خوردن ناخن در حین سوهان کشیدن جلوگیری کرده و ناخن را پوسته‌پوسته نمی‌کنند. علت این موضوع هم‌سطح نرم‌تر آن‌ها در مقایسه با سوهان ناخن‌های فلزی و مقوایی است. ناخن‌ها را در دو جهت سوهان نکشید. ناخن‌ها را تنها از سـمـت گوشـه به سمت مرکز ناخن در یک‌جهت سوهان بکشید.
۷. ابزارهای ناخنتان را ضدعفونی کنید
تمیز کردن ناخن‌ها به‌صورت مرتب اهمیت دارد، اما شما باید به ابزارهایی که با آن ناخنتان را تمیز می‌کنید نیز دقت کنید و آن‌ها را به‌صورت دوره‌ای شست‌وشو دهید.
۸. ناخن‌هایتان را مرطوب کنید.
خشکی و پوسته‌پوسته شدن همان‌قدر که برای پوست شما بد است، برای ناخن‌هایتان نیز زیان دارد. ناخن‌ها بسیار ظریف هستند و به‌آسانی شکسته می‌شوند، بهتر است آن‌ها را با روغن‌های طبیعی آب‌رسانی کنید. در این راستا می‌توانید از انواع روغن‌ها و کرم‌های دست استفاده کنید تا ناخن‌هایتان سالم و برق‌تر شوند. برخی از دستکش‌های آب‌رسان نیز وجود دارد که می‌توانید دست‌ها را مرطوب کرده و دستکش‌ها را بپوشید و تا صبح استراحت کنید تا ناخن‌هایتان ترمیم شوند.
۹. از پوشش‌های تقویتی بر روی ناخن استفاده کنید
بیس کت (Base coat) پوششی است که بر روی ناخن استفاده می‌شود. در این صورتی وقتی از لاک استفاده می‌کنید در هنگامی که می‌خواهید لاکتان را پاک کنید به ناخن آسیب وارد نمی‌شود. این کار از زرد شدن ناخن‌ها و تغییر رنگ آن نیز جلوگیری می‌کند. این لایه محافظ باعث می‌شود ضخامت ناخن‌هایتان بیشتر شده و دیرتر بشکند. تاپ کت (Top coat) نیز لایه محافظه‌ای بر روی لاک ناخن است که باعث مهر و موم کردن لاک و دادن درخشندگی بیشتر آن خواهد شد.
۱۰. کاشت ناخن و یا ژل و … برای مدت طولانی استفاده نکنید
در مراحلی مانند کاشت ناخن، ناخن سوهان‌کشی می‌شود و این عمل می‌تواند به ساختار آن آسیب وارد کند، بنابراین درصورتی‌که به این نوع فعالیت‌ها علاقه دارید هر چند مدت یک‌بار، به ناخن‌هایتان استراحت داده و از هیچ لاک یا ماده شیمیایی بر روی آن استفاده نکنید.
۱۱. کرم ضد آفتاب دست
ما اغلب این نکته را فراموش می‌کنیم که کرم ضد آفتاب برای دست‌هایمان نیز اهمیت دارد، دست‌های ما نیز مانند صورتمان در طول روز در معرض اشعه خورشید قرار می‌گیرد، اشعه UV برای دستان و ناخن‌های ما نیز مضر است، پس بهتر است از یک کرم ضد آفتاب SPF30 +بر روی دست و ناخن‌هایتان استفاده کنید تا ناخن‌های سالم داشته باشید.
۱۲. در انتخاب لاک‌ها و مواد پاک‌کننده ناخن دقت کنید
برخی از این محصولات، حاوی موادی هستند که به ناخن‌های شما آسیب می‌زند، بنابراین بهتر است در انتخاب این محصولات دقت کنید. لاک‌هایی که حاوی فرمالدئید، تولوئن و دیواتیل فتالات بوده، مضر است. این مواد به‌مرور بر روی ناخن، شکستگی ایجاد می‌کند، بنابراین بهتر است از این محصولات استفاده نکنید.
۱۳. رژیم غذایی مناسب
مواد غذایی بسیار زیادی وجود دارد که به تقویت ناخن‌ها کمک می‌کند، در صورت مصرف یک رژیم غذایی خوب می‌توانید ناخن‌های سالم و مقاوم‌تری داشته باشید. سعی کنید مواد غذایی مانند روغن ماهی که حاوی ویتامین E است مصرف کنید و یا از این مکمل‌ها در کنار مواد غذایی‌تان بهره ببرید. خوردن غذاهایی مثل آجیل، لوبیا و سبزی‌ها نیز توصیه می‌شود.
- مصرف روزانه ۲٫۵ میلی‌گرم بـیوتـیـن (غیـر از زنـان باردار) و غذاهای حاوی بیوتین مانند تخم‌مرغ و جگر محصولات لبنی، مخمر، ماهی قزل‌آلا، آووکادو، سیب زمینی شیرین، آجیل، دانه و حتی گل کلم برای سلامت ناخن‌ها بسیار ضروری است.
- آب هویج تازه سرشار از کلسیم و فسفر بوده و برای استحکام ناخن‌ها بسیار مفید و ضروری است.
- مصرف ویتامین‌های گروهB نیز مفید است. ویتامین B12 نقش مهمی در جذب آهن و همچنین رشد گلبول‌های قرمز دارد. آهن و B12 می‌توانند ناخن‌ها را قوی و سالم‌تر کنند. کمبود ویتامین B12 می‌تواند باعث بروز ناخن‌ها آبی، رنگ‌دانه‌های سیاه و سفید، رگه‌های طولی و رنگ‌دانه قهوه‌ای شود. علاوه بر این فولات و یا ویتامین B9 برای رشد و سلامت ناخن‌ها از طریق تشکیل سلول‌های قرمز خون و رشد سلول‌های جدید اهمیت دارد. کمبود فولات باعث ایجاد تغییر رنگ‌دانه در ناخن‌ها می‌شود و آن‌ها را سخت و شکننده می‌کند. فولات را می‌توان در سبزی‌ها سبز تیره، مرکبات، لوبیا، نخودفرنگی، عدس، آجیل، دانه و آوکادو یافت. از سوی دیگر، B12 عمدتاً در غذاهای حیوانی مانند گوشت، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ و لبنی یافت می‌شود.
- آهن، مرکز گلبول‌های قرمز را تشکیل می‌دهد، که اکسیژن را به ارگان‌ها و تمام سلول‌های بدن از جمله ناخن‌هایتان منتقل می‌کند. بدون آهن، اکسیژن به‌اندازه کافی به سلول‌های شما منتقل نمی‌شود؛ درنتیجه کمبود آهن باعث بروز مشکلاتی در بدن از جمله ناخن‌ها می‌شود. مردان ۸ میلی‌گرم در روز به آهن احتیاج دارند، درحالی‌که سهم زنان ۱۹-۵۰ ساله ۱۸ میلی‌گرم در روز است، نیاز زنان ۵۰ ساله که دچار یائسگی شده‌اند، به ۸ میلی‌گرم در روز کاهش می‌یابد. بدن شما آهن مورد نیازش را از طریق غذاهای حیوانی مانند گوشت گاو، مرغ، ماهی و تخم‌مرغ را جذب می‌کند، غذاهای گیاهی مثل سبزی‌ها برگ سبز تیره، بادام زمینی، دانه‌ها، لوبیا و سایر غذاهای غنی‌شده نیز سرشار از آهن هستند. بااین‌حال، خوردن غذای دارای ویتامین C همراه با یک منبع غذای آهن بر پایه گیاهی، جذب آهن را بهبود می‌بخشد. به عنوان مثال، خوردن پرتقال و توت‌فرنگی همراه با سالاد اسفناج با لوبیا و دانه‌ها، جذب آهن شما را بیشتر کرده و نیاز روزانه‌تان را رفع می‌کند.
- منیزیم یک ماده معدنی است که در بیش از ۳۰۰ واکنش در بدن شرکت دارد، یکی از این واکنش‌ها سنتز پروتئین است، که برای رشد ناخن‌ها ضروریست. لبه‌های عموی و عاج‌دار در ناخن‌ها ممکن است نشانه‌ای از کمبود منیزیم باشد. دانه‌های کامل، به‌ویژه گندم، یک منبع غنی از منیزیم هستند. سبزی‌ها برگ سبز تیره، کینوا، بادام درختی، بادام هندی، بادام زمینی، لوبیا نیز منابع خوبی از منیزیم هستند.
- ناخن‌ها عمدتاً از یک پروتئین ساختاری فیبری به نام کراتین ساخته می‌شوند. این چیزی است که باعث قدرت و انعطاف پذیری ناخن‌ها می‌شود. همچنین ناخن‌های شما را از آسیب یا فشار محافظت می‌کند. جالب این است که آن چیزی که شما می‌بینید کراتین مرده است، ناخن‌ها توسط سلول‌های مرده شکل می‌گیرند و بدن سلول‌های زنده را در قسمت‌های زیرین ناخن ایجاد می‌کند. خوردن پروتئین کافی از طریق رژیم غذایی برای افزایش تولید کراتین ضروری است و درنتیجه باعث تقویت ناخن‌ها می‌شود، درحالی‌که مصرف پروتئین کم ممکن است ناخن‌هایتان را ضعیف کند. پروتئین را می‌توان در غذاهای حیوانی مانند گوشت، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ و لبنیات، و نیز غذاهای گیاهی مانند سویا، حبوبات، لوبیا، عدس، آجیل، دانه و غلات کامل یافت.
- اسیدهای چرب امگا ۳ می‌توانند ناخن‌های شما را صاف و مرطوب کنند، و ظاهر براقی به آن‌ها ببخشند. این اسیدهای چرب همچنین می‌توانند التهاب ناخن‌ها را کاهش داده و باعث تغذیه و سلامت سلول‌های زنده ناخن شوند. کمبود اسید چرب امگا ۳ می‌تواند منجر به ناخن‌های خشک شود. این چربی مفید در انواع ماهی‌های چرب و همچنین در گردو، سویا، تخم‌مرغ، تخم چیا، دانه‌های کتان و روغن کتان به وفور یافت می شود.
- ویتامین C برای تولید کلاژن، پروتئینی که شکل، قدرت و یکپارچگی بسیاری از بافت‌ها را به وجود می‌آورد، ضروری است. این ویتامین برای ساختار ناخن‌ها، مو و دندان اهمیت دارد. کمبود ویتامین C می‌تواند منجر به ناخن‌های شکننده و همچنین رشد آهسته ناخن شود. مردان به ۹۰ میلی‌گرم و زنان ۷۵ میلی‌گرم ویتامین سی در روز نیاز دارند. علاوه بر مرکباتی مانند پرتقال، توت‌فرنگی و کیوی، که بهترین منبع ویتامین C هستند، فلفل دلمه، سبزی‌های سبز و گوجه‌فرنگی نیز سرشار از ویتامین D می‌باشد.
- روی برای واکنش‌های زیادی در بدن، از جمله رشد و تقسیم سلول‌ها، موردنیاز است. ناخن‌ها از یک نوع سلول ساخته می‌شوند که به‌سرعت رشد کرده و تقسیم می‌شود، بنابراین ناخن‌ها به منبع غذایی غنی از زینک نیاز دارند. اختلال در میزان این عنصر باعث ایجاد لکه‌های سفید بر روی ناخن‌ها می‌شود. پروتئین حیوانی مانند گوشت گاو، مرغ، ماهی و تخم‌مرغ منبع غنی از روی هستند. بااین‌حال، سویا، نخود، لوبیای سیاه، آجیل (مانند بادام و بادام زمینی) و دانه‌ها سرشاز از زینک می‌باشند.
بهتر است از غذاها طبیعی حاوی این ویتامین‌ها استفاده کنید، زیرا تأثیر آن‌ها بیشتر از مکمل‌ها و ویتامین‌های کمکی است. البته بیوتین استثنا است و مکمل‌های این ویتامین ممکن است به بهبود ناخن‌های شکننده کمک کنند.
برخی از مشکلات رایج ناخن‌ها
عفونت‌های قارچی یکی از مشکلات رایج ناخن‌ها است. ناخن‌ها مستعد بیماری‌هایی مانند عفونت‌های قارچی هستند و این امر ممکن است به دلیل ورود باکتری‌ها و قارچ‌ها به درون آن رخ دهد. این عفونت قارچی ممکن است به ناخن شما آسیب زده و آن را ضعیف و شکننده کند و دچار تغییر رنگ شوند. این اتفاق در سالن‌های زیبایی به علت عدم رعایت مسائل بهداشتی به وفور مشاهده می‌شود. بنابراین بهتر است از سالن‌هایی استاندارد استفاده کرده و یا این کارها را در منزل و با وسایل شخصی‌تان انجام دهید.
رشد ناخن در جهت اشتباه، یک مشکل بسیار دردناک است و ممکن است ناخن شما به درون گوشت اطراف آن نفوذ کرده و باعث عفونت و درد شود. بنابراین بهتر است در هنگام کوتاه کردن ناخن‌ها یک زاویه درست برای آن در نظر بگیرید.
نتیجه‌گیری
ناخن‌ها بخش کوچکی از بدن ما را تشکیل می‌دهند اما سلامتی آن‌ها به‌اندازه بقیه قسمت‌های بدن مهم است. ناخن‌های شما همیشه در معرض دید هستند؛ بنابراین هرچقدر به تمیزی و زیبایی آن‌ها اهمیت دهید درنتیجه زیبایی ظاهری شما بیشتر شده و به بیماری‌های پوستی و ناخنی دچار نمی‌شوید.
منبع: بلاگ بورسیکا
