مادر شدن یک اتفاق شگفت انگیز در زندگی یک زن است؛ اما با تمام حس‌های خوبی که به وجود می‌آورد؛ ممکن است در دوران بارداری مشکلاتی را ایجاد کند. مثلاً یک زن باردار در طول بارداری دچار اضافه وزن شده و این وزن اضافه در سیستم گردش خون پاها اختلال ایجاد می‌کند. در واقع بدن زن باردار به علت وجود یک زندگی جدید درون آن به گردش خون بیشتری نیاز دارد و این گردش خون زیادتر در صورت وزن زیاد و ساکن بودن مادر ممکن است رگ‌های واریسی به خصوص در ناحیه پا ایجاد کنند. در این مطلب قصد داریم در مورد رگ‌های واریسی در دوران بارداری و جوراب واریس بارداری حرف برنیم؛ با ما همراه باشید.
رگ‌های واریسی در زنان باردار
زنان و مردان در هر سنی می‌توانند دچار رگ‌های واریسی شوند؛ اما به علت تغییرات زیادی که در دوران بارداری در بدن صورت می‌گیرد؛ احتمالاً بروز رگ‌های واریسی بیشتر خواهد شد. طبق آمار ۴۰ درصد از زنان در دوران بارداری دچار رگ‌های واریسی می‌شوند؛ تغییرات هورمونی در دوران بارداری باعث ایجاد تغییرات در رحم و شکم می‌شود؛ جریان خون بیشتری به قسمت‌های مختلف بدنتان حرکت کرده و این مسئله می‌تواند فشار مضاعفی بر روی رگ‌های پاهایتان ایجاد کند و دچار رگ‌های واریسی در بارداری شوید.
در واقع در دوران بارداری بدن ۵۰ درصد بیشتر خون و مایعات تولید می‌کند و این اتفاق کاملاً طبیعی است و ممکن است به این دلیل رگ‌های واریسی در قسمت‌های مختلف بدن ایجاد شود. اما به طور معمول بیشتر در پاها ایجاد می‌شوند؛ اما ممکن است در ناحیه لگن نیز دیده شوند. البته تورم و ایجاد رگ‌های واریس در پا ممکن است به دلیل وجود نمک زیاد در رژیم غذایی، نوشیدن بیش از حد کافئین، ایستادن و راه رفتن برای مدت زمان طولانی، عدم وجود پتاسیم در رژیم غذایی و یا آب و هوای گرم باشد.
این رگ‌ها معمولاً در هفته ابتدایی بعد از تولد نوزاد کوچک شده و کم کم ناپدید می‌شوند؛ اما عاقلانه است که از بروز این رگ‌ها جلوگیری کرده یا آن‌ها را درمان کنید. یکی از روش‌های درمان رگ‌های واریسی در پا استفاده از جوراب‌های واریس بارداری است. زنان باردار می‌توانند از این جوراب‌ها استفاده کرده و کم کم مشکلات مربوط به رگ‌های واریسی را درمان کنند.
جوراب واریس بارداری
یکی از رایج‌ترین جوراب‌های واریسی که در دروان بارداری از آن استفاده می‌کنند؛ جوراب‌های فشاری است که در ادامه به انواع مختلف آن می‌پردازیم. این جوراب‌ها با توجه به مدل خود دارای فشارهای مختلفی هستند؛ هرچه جوراب بلندتر باشد و به سمت ران برود؛ میزان فشار آن کمتر می‌شود. به طور مثال جوراب‌های واریس تا زانو به طور مثال ۵۰ درصد فشار وارد می‌کنند؛ درصورتی‌که جوراب‌های واریس تا ران فشار کمتری و به اندازه ۳۵ درصدی دارند.
هر یک از این جوراب‌ها علاوه بر نوع و مدل دارای فشارهایی هستند که به صورت اعداد بیان می‌شود و میزان فشار آن‌ها بر روی پا را نشان می‌دهد. هر چه عدد کمتر باشد، میزان فشار کمتری را وارد می‌کند. زنان باردار بهتر است طبق نظر پزشک یکی از دو فشار زیر را انتخاب کنند:
- ۱۵-۲۰mmHg: شما می‌توانید از جوراب ساق بلند با این سطح فشرده سازی استفاده کنید. این جوراب‌ها برای رفع تورم و درمان رگ‌های واریسی به زنان باردار پبشنهاد داده می‌شوند.
- ۲۰-۳۰mmHg: اگر میزان تورم و رگ‌های واریسی‌تان خیلی زیاد است؛ می‌توانید از جوراب‌های واریسی با این سطح فشار استفاده کنید.
جوراب‌های واریس در بارداری برای بهبود گردش خون در بدن استفاده می‌شوند. در واقع این جوراب‌ها، به گونه‌ای طراحی شده‌اند که فشار خون در پاها را ثابت نگه دارند و خون را به قلب حرکت دهند؛ جوراب‌های واریس فشار بیشتری ایجاد می‌کنند و باعث می‌شوند جریان خون زیادتر شود.
این جوراب‌ها قادر هستند علائم واریس در دوران بارداری را بهبود ببخشند؛ البته طبق مطالعات استفاده از این جوراب‌ها تنها بخشی از درمان است و بهتر است در کنار آن از سایر اقدامات و رفتارهای سالم نیز پشتیبانی شود. در این زمینه مطالعات زیادی صورت گرفته که در این بخش به چند مورد از آن‌ها می‌پردازیم:
- یک مطالعه در سال ۲۰۱۸ نشان داد که پوشیدن جوراب‌های کم فشار با فشار ۱۸ تا ۲۱ میلی‌متر جیوه (mmHg) نسبت به جوراب‌های معمولی، برای یک هفته باعث کاهش درد و درد ناشی از ورید واریسی می‌شود.
- یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ مشخص کرد که پوشیدن جوراب‌های ۲۲ میلی‌متر Hg برای ۶ ماه به کنترل تورم پا در حین بارداری در افراد مبتلا به وریدهای واریسی کمک می‌کند.
بهتر است جوراب‌های واریسی صبح‌ها و در ابتدای روز قبل از تورم رگ‌ها استفاده شوند؛ قبل از رفتن به رختخواب جوراب‌ها را در بیاورید و بعد از هر بار استفاده آن‌ها را با صابون ملایم بشویید.
انواع جوراب‌های واریس بارداری
جوراب‌های واریس بارداری علاوه بر فشارهای مختلف، دارای اندازه و شکل‌های متنوعی هستند و برای پشتیبانی از نقاط مختلفی طراحی شده‌اند. در این قسمت به صورت اختصار به معرفی انواع جوراب‌های واریس بارداری می‌پردازیم:
-
جوراب‌های واریس بارداری تا زانو Knee-high
همان‌طور که در تصویر مشاهده می‌کنید این جوراب واریس بارداری برای درمان رگ‌های واریسی و تورم در ناحیه پا، مچ پا، ماهیچه و نرمه ساق پا استفاده می‌شود.
-
جوراب واریس بارداری تا ران
این جوراب واریس همانند مدل قبلی علاوه بر پشتیبانی از مچ پا و نرمه ساق پا، ران پا را نیز در برمی‌گیرد.
-
جوراب شلواری واریس در بارداری
این مدل تمام قسمت‌های پا، ساق، ران و باسن را در برگرفته و یک انتخاب مناسب برای زنان باردار است.
همان‌طور که در ابتدا اشاره کردیم هرچه این جوراب‌ها بلندتر باشند میزان فشار کمتری را وارد می‌کنند. بنابراین بهتر است با توجه به میزان و پراکندگی رگ‌های واریس در قسمت‌های مختلف پاها یک مدل مناسب را با مشورت پزشک انتخاب کنید. به طور مثال اگر تنها در نواحی پایین پا مانند مچ پا و ساق دچار رگ‌ها واریسی شده‌اید؛ بهتر است از مدل‌های زیر زانو (نمونه اول) استفاده کنید.
سؤالات رایج در مورد جوراب واریس در بارداری:
آیا جوراب واریس، درد پا در دوران بارداری را کاهش می‌دهد؟
در بسیاری از موارد جوراب‌های واریسی با درصد بالایی می‌توانند دردهای ناحیه پا در زنان باردار را تسکین دهند.
آیا جوراب‌های واریس از ایجاد رگ‌های واریسی در دوران بارداری جلوگیری می‌کنند؟
این جوراب‌ها علاوه بر درمان رگ‌های واریسی در دوران بارداری می‌توانند از بروز مجدد آن‌ها نیز جلوگیری کند؛ البته در کنار استفاده از جوراب‌های واریسی بهتر است به نکات انتهای مطلب نیز دقت کنید؛ تحرک داشته باشید؛ برای مدت طولانی یک جا ننشینید و اضافه وزنتان را کنترل کنید.
آیا جوراب‌های واریس مانع از لخته شدن خون در رگ‌ها در بارداری می‌شوند؟
جوراب‌ها واریس به صورت صد در صدی نمی‌توانند از این اتفاق جلوگیری کنند؛ اما شدت خطر ابتلا به آن را کاهش می‌دهند. بنابراین در صورتی که برای مدت زمان زیادی در ماشین یا هواپیما هستید؛ بهتر است از این جوراب‌ها استفاده کنید.
چرا جوراب‌های واریس در بارداری با قیمت‌های مختلفی عرضه می‌شوند؟
جوراب‌های واریس بارداری دارای درجه بندی هستند؛ این مقدار فشار و تأثیر روی رگ‌های پاهایتان را نشان می‌دهند؛ بنابراین میزان و درجه فشار جوراب واریس بهتر است با توجه به شرایط و طبق نظر پزشکتان تعیین شود. به طور معمول جوراب‌های واریس قوی‌تر از ۱۵-۲۰mmHg باید توسط پزشک تجویز شود.
آیا عدم استفاده از جوراب واریس برای جنین در دوران بارداری خطرناک است؟
استفاده از جوراب واریس مزایای بسیار زیادی برای شما دارند؛ اما عدم استفاده از آن هیچ محدودیتی ندارد. این جوراب تنها رگ‌های واریسی روی پا شما را درمان کرده و باعث می‌شوند درد کمتری داشته باشید. البته جریان خون بهتر در بدن و پاها به این معنا است که مواد مغذی با سرعت و شرایط بهتری به کودکتان می‌رسد که این یکی از مزایای جوراب‌های واریس است.
در نهایت جوراب واریس می‌تواند خطر لخته شدن خون در رگ‌ها را کاهش دهد که در صورت تشدید این شرایط در بارداری ممکن است برای جنین خطرناک باشد.
روش‌های جلوگیری از رگ‌های واریسی در بارداری
جوراب‌های واریسی روش خوبی برای درمان رگ‌های واریسی در دوران بارداری هستند؛ اما بهتر است از بروز این مشکلات جلوگیری کنیم تا نیازی به درمان نباشد. در این قسمت با روش‌های جلوگیری رگ‌های واریسی در بدن زنان آشنا می‌شوید:
- در دوران بارداری به هیچ عنوان جوراب‌های تنگ نپوشید.
- برای مدت زمان طولانی در یک مکان دراز نکشید.
- اگر شغل شما مستلزم این است که زمان زیادی را بنشینید یا بایستید؛ ممکن است به مرور دچار رگ‌های واریسی در پا شوید؛ بنابراین هر چند ساعت یک بار راه بروید تا گردش خون در پاهایتان ایجاد شود.
- در صورتی که در دوران بارداری با ماشین خود سفر می‌کنید؛ بهتر است هرچند مدت یک بار متوقف شده و بیرون از خودرو قدم بزنید.
- طبق نظر پزشک ورزش کنید.
- کفش پاشنه بلند نپوشید.
- ویتامین‌های مورد نیاز و طبق نظر پزشک مصرف کنید.
- رژیم غذای مناسبی در دوران بارداری داشته باشید تا وزنتان زیاد نشود؛ زیرا در صورت اضافه وزن بیش از اندازه در پاهایتان رگ‌های واریسی ایجاد خواهد شد.
- اگر در حال حاضر رگ‌های واریسی دارید این شرایط ممکن است در بارداری شما بیشتر شود؛ در صورتی که مادر یا مادربزرگتان در دوران بارداری خود دچار رگ‌های واریسی شده‌اند؛ این امکان وجود دارد که به علت ضعف در دیواره‌های رگ این مشکل به شما نیز ارث داده شده و شما نیز دچار رگ‌های واریسی در بارداری‌تان شوید.
معایب جوراب واریس در بارداری
البته این جوراب‌ها ممکن است در برخی موارد باعث مشکلاتی جزئی برای مادر شوند که در این قسمت به آن اشاره می‌کنیم:
- در صورت استفاده طولانی مدت و بیش از اندازه از جوراب واریس در بارداری ممکن است احساس سوزشی بر روی پوست خود داشته باشید.
- از آنجایی‌که این جوراب‌ها تنگ هستند؛ ممکن است پاها را تحت فشار قرار دهند.
- پوست خشک و ترک خورده، تحریک و قرمزی پوست، احساس ناراحتی از عوارض جانبی استفاده از این جوراب‌ها به حساب می‌آیند.
- جوراب‌های واریس در دوران بارداری در صورتی که ساق بلند بوده و بر روی پاها چروک بخورد، در صورتی که نادرست پوشیده شود و یا اندازه آن متناسب با پاهایتان نباشد؛ ممکن است برای شما مشکلات بیشتری را به وجود آورد.
- بعد از هر بار استفاده از این جوراب‌ها بهتر است قسمت‌های مختلف پاهایتان را بررسی کرده و در صورت وجود هرگونه آسیب و تحریک با پزشک خود تماس بگیرید. برای این کار می‌توانید از آینه استفاده کنید.
معمولاً رگ‌های واریسی که در دروان بارداری به وجود می‌آیند؛ بعد از اتمام بارداری و تولد نوزاد کم کم ناپدید می‌شوند؛ اما در صورتی که این مسئله ادامه‌دار بوده و شما را آزار می‌دهد بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
منبع: بلاگ بورسیکا
