سردرد یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که در حاملگی رخ می‌دهد، سردرد ممکن است در هر زمان بارداری اتفاق بیفتد، اما در دوره‌های سه ماهه اول و سوم شایع‌تر است. این سردردها ممکن است به دلیل تغییر هورمون، گرسنگی و یا بی‌خوابی به وجود بیایند.
اغلب سردردهای بارداری به‌صورت درد در گردن و سر ظاهر می‌شود، اما معمولاً برای مادر و جنین خطرناک نیست. در این مطلب می‌خواهیم به سردردهای تنشی و سینوسی در بارداری بپردازیم، راه‌های درمان خانگی آن را ذکر کرده و روش‌های جلوگیری از این سردردها را عنوان کنیم.
چه چیزهایی باعث سردردهای بارداری می‌شود؟
زنان به‌طور معمول دچار سردرد می‌شوند، بنابراین این اتفاق در دروان بارداری آن قدرها هم دور از انتظار نیست. در طول سه ماهه اول بدن شما دچار تغییر در هورمون‌ها و افزایش حجم خون می‌شود، این دو تغییر می‌توانند سردردهای مکرری را به وجود بیاورد و به دلیل استرس و وضعیت بدنی، این شرایط بیشتر خواهد شد، سردرد در سه ماهه دوم نیز ممکن است به دلیل افزایش وزن و یا فشارخون بالا به وجود بیاید.
در این قسمت می‌توانید با علت‌های سردرد در بارداری بیشتر آشنا شوید:
- تغییر هورمون
- گرسنگی
- کمبود خواب
- قند خون پایین
- کمبود آب
- پرهیز از مصرف کافئین
- استرس
- استفاده طولانی مدت از کامپیوتر و یا تلفن
- استرس عاطفی و جسمی
- فشارخون بالا
زنانی که قبل از بارداری به میگرن دچار بوده‌اند ممکن است در دوران بارداری سردردهای میگرنی کمتری را تجربه کنند، بااین‌حال برخی از زنان به همان مقدار و یا بیشتر دچار سردرد خواهند شد. اگر باردار هستید بهتر است با پزشک خود در مورد سابقه سردرد و داروهایی که مصرف می‌کنید، صحبت نمایید.
برای درمان سردرد در طول بارداری چه کارهایی باید انجام دهید؟
بهترین روش برای مقابله با سردردهای بارداری اجتناب از آن است. بنابراین باید شرایطی به وجود آورید که این سردردها به وجود نیاید. سردرد بخشی از زندگی ما است، و از آن‌جایی که همیشه علت مشخصی ندارد، هیچ راهی برای جلوگیری سردرد به‌صورت صد در صد کشف نشده است. اما با برخی از راهکارها می‌توانید آن را دور نگه دارید و شانس ابتلا به سردرد را در خود کاهش دهید.
راه‌های پیشگیری از سردردهای بارداری
اجتناب از محرک‌ها: با آزمون خطا و با استفاده از تجربیات شخصی خود می‌توانید متوجه شوید که چه غذاها، گیاهان و بوهایی می‌توانند باعث سردرد شما شوند، از این موارد اجتناب کنید.
نوشیدن آب کافی: درصورتی‌که به‌اندازه کافی آب ننوشید و یا به علت ورزش کردن و یا در تابستان آب بیشتری از دست دهید، ممکن است سردرد به سراغ شما بیاید، بنابراین آب کافی بنوشید.
طرز ایستادن خود را اصلاح کنید(مخصوصاً در سه ماهه سوم): در هنگام راه رفتن قوز نکنید. وضعیت مناسب در هنگام راه رفتن در بارداری، مانع از فشار بر روی عضلات گردن و پشت شما می‌شود.
استراحت و آرامش کافی داشته باشید: در صورت عدم استراحت کافی و مناسب در شبانه‌روز ممکن است دچار سردرد شوید.
ورزش: در حد متعادل و زیر نظر پزشک بسیار مفید است.
وعده‌های کوچک و پشت‌هم: خوردن وعده‌های متعادل می‌تواند مانع از سردرد شود. گرسنگی و قند خون پایین می‌تواند باعث سردرد شود، بنابراین سعی کنید رژیم غذایی متعادلی داشته باشید، سه وعده غذایی اصلی خود را میل کرده و سه یا دو میان وعده نیز داشته باشید تا قند خونتان ثابت شود. از تنقلات سالم و حاوی پروتئین استفاده کنید.
از تکنیک‌های آرامش بخش استفاده کنید: مدیتیشن، گوش کردن به موسیقی، انجام تمرینات مبتدی یوگا و سایر فعالیت‌های مقابله با استرس می‌تواند به کاهش اضطراب و در نتیجه آرامش شما کمک کنند. درصورتی‌که بیش‌ازحد معمول تحت استرس و فشار هستید با پزشک خود در میان بگذارید.
راهکارهای خانگی برای درمان سردرد در دوران بارداری
علاوه بر عملیات‌های بالا می‌توانید از مواد کمکی نیز برای تسکین سردرد در دوران بارداری استفاده کنید، داروهایی مانند آسپرین و ایبوپروفن در طول بارداری توصیه نمی‌شوند، بااین‌حال برخی از پزشکان برای بیماران خود استامینوفن تجویز می‌کنند.
- حفظ قند خون با استفاده از وعده‌های کوچک‌تر و مکرر باعث جلوگیری از سردردهای آتی می‌شود.
- ماساژ شانه و گردن یک راه مؤثر برای از بین بردن درد است.
- بهتر است در یک اتاق تاریک استراحت کرده و نفس عمیق بکشید. تلویزیون را خاموش کرده و یا صدای آن را کم کنید.
- حمام آب گرم بگیرید. البته با دکتر خود مشورت کنید زیرا برخی از زنان باردار، بهتر است در ماه‌های ابتدایی بارداری کمتر حمام کنند.
- در بارداری ممکن است چشم‌های شما خشک شده و در نتیجه بر روی بینای شما تأثیر بگذارد. این مشکل درنهایت باعث سردرد خواهد شد، بنابراین برای رفع مشکل بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
- اگر سردرد سینوسی دارید از کمپرس آب گرم بر روی سر و چشمان خود استفاده کنید.
- اگر سردرد تنشی دارید از کمپرس آب سرد بر روی گردن خود استفاده نمایید.
استفاده از کمپرس سرد و گرم یک راه مؤثر برای از بین بردن این سردردها است. این کمپرس‌ها و پدها را می‌توانید در شکل‌های مختلف و به‌صورت آماده تهیه کنید که اغلب به ماکروویو و فریزر احتیاج دارند.
سردردهای سینوسی در دوران بارداری:
آلرژی و عفونت‌های سینوسی می‌تواند فشار در پیشانی و اطراف چشم شما را بیشتر کرده و باعث سردرد شود. همچنین ممکن است فرد دچار گرفتگی بینی، آبریزش و تب شود.
اگر فکر می‌کنید که سردرد سینوسی دارید با پزشک خود مشورت کنید؛ در صورت عفونت، پزشکتان ممکن است برای شما آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
از موارد آلرژی‌زا دوری کنید تا سردردهای سینوسی در دوران بارداری به سراغ شما نیاید، از اسپری نمک برای از بین رفتن مخاط استفاده نمایید؛ از بخور استفاده کنید تا سردرد شما کمتر شود؛ مایعات بیشتری بنوشید و استراحت کافی داشته باشید.
سردردهای تنشی در بارداری:
سردردهای تنشی از استرس و اضطراب به وجود می‌آیند. ممکن است در اطراف سرتان احساس گرسنگی داشته باشید و این درد را در پشت سر و گردنتان حس کنید. برای کاهش دردهای تنشی در دوران بارداری از روش‌های زیر استفاده کنید:
همان‌طور که اشاره شده از کمپرس آب سرد استفاده کنید؛ درصورتی‌که مدت زیادی نشسته‌اید، راه بروید؛ یوگا در بارداری و تمرینات کششی نیز می‌تواند سردرد تنشی شما را آرام‌تر کند، تمرینات تنفسی برای کاهش درد عضلات در گردن بسیار مفید است، بهتر است استراحت کافی نیز داشته باشید.
عواملی که سردردهای شما را تشدید می‌کنند:
- الکل
- ماست
- پنیر
- بادام زمینی
- نان با مخمر تازه
- گوشت یخ زده
- خامه‌ترش
در بیشتر اوقات سردردها مشکلی جدی ایجاد نمی‌کنند و بعد از استراحت و تغذیه مناسب از بین می‌روند. یک سردرد بد، چند ساعت طول می‌کشد و ممکن است بدتر شده و یا مرتباً شما را درگیر کند، بنابراین در این مواقع باید با پزشک خود تماس بگیرید.
- قبل از مصرف هر نوع مکمل گیاهی و دارو برای درمان سردرد با پزشک خود مشورت کنید.
- اگر روش‌های طبیعی ذکر شده بر سردرد شما تأثیر نمی‌گذارد، به پزشک مراجعه کنید.
- اگر تب دارید و یا دچار گرفتگی بینی شده‌اید،
- اگر بعد از هفته ۲۰ ام بارداری دچار سردرد شده‌اید،
- اگر سردرد شما همراه با علائمی مانند تهوع، تاری دید، درد شکم و یا تورم در بدن باشد،
- اگر بعد از سقوط و ضربه زدن به سرتان دچار سردرد شده‌اید، در همه این موارد باید به یک پزشک مراجعه کنید.
سردرد می‌تواند دردناک و ناراحت‌کننده باشد، و این شرایط در بارداری بدتر خواهد شد، باید مراقب مصرف داروهای خود باشید. اما با درک سردرد و علائم آن می‌توانید از بروز آن جلوگیری کنید.
اغلب این سردردها در دوران بارداری، تنها دردناک بوده و خطری برای شما ندارند، اغلب آن‌ها با نوشیدن مایعات، غذای مناسب و استراحت درمان می‌شوند، بااین‌حال نگران نباشید، درصورتی‌که سردرد شما با علائم دیگری همراه است با پزشک خود تماس بگیرید.
