زودپز یک دستگاه پخت و پز است که در مکانیزم خود از فشار بخار استفاده می کند. در واقع با توجه به مایع و مواد غذایی که درون زودپز قرار می دهیم و نقطه جوش آنها، مقداری از مایع موجود در غذا را تبخیر می کند و با استفاده از بخار تولید شده فرایند پخت غذا را تسریع می بخشد. این افزایش بخار باعث میشود دما و فشار درون ظرف بالا رود و در نهایت غذا خیلی زود حاضر شود و ویتامین های موجود در آن حفظ می شوند. زودپز در انواع و سایزهای مختلفی در بازار عرضه میشود. در این مطلب سعی می کنیم به مواردی اشاره کنیم تا شما به راحتی بتوانید زودپز مناسب خود را در این بازار شلوغ پیدا کنید:
۱- PSI
واحد PSI ، واحد فشار زودپز است و به معنی میزان فشار بر حسب پوند بر واحد اینچ مربع می باشد. استاندارد پی اس ای ۱۵ می باشد که در اکثر زودپزها اعمال شده است. پس قبل از خرید زودپز به این عدد دقت کنید. بسیاری از زودپزهای برقی پی اس ای ۱۰ تا ۱۲ دارند، در صورتی که زودپز پی اس آی کمتری داشته باشد در زمان کم، نمی تواند غذای پخته و جاافتاده تحویل دهد و عملکرد آن کندتر می شود.
۲- ایمنی
زودپز شما باید به صورت ایمن و استاندارد طراحی شده باشد. درب آن کاملا بسته شود و بخار از فضای بین درب خارج نشود. به صورت اتوماتیک تا زمانی که بخار کاملا خارج نشده است، درب آن قفل بماند چون در غیر اینصورت هنگام باز کردن درب آن دچار سوختگی شدید می شوید. دستیگره های آن محکم باشد تا بتوانید به راحتی آن را بلند کنید، زودپزهای بزرگتر به دستگیره های محکم تری احتیاج دارند. سوپاپ اطمینان آن استاندارد باشد تا در زمانی که فشار درون قابلمه به حداکثر رسید، اتوماتیک این بخار اضافه را از خود خارج کند.
۳- هزینه
با توجه به اندازه، میزان فشار، نوع برند، قیمت های زودپز متفاوت است. نوع برقی این زودپزها گران تر است و همچنین از آنجا که هزینه برق در ایران گرانتر از گاز است، در طولانی مدت هزینه های بیشتری به بار می آورد. هیچ وقت سعی نکیند که قیمت را ملاک خرید یک زودپز قرار دهید. چون یک زود پز با کیفیت پایین ممکن است خطرات زیادی را به وجود آورد. اما به طور کلی استفاده از زودپز هزینه ها را کاهش می دهد، چون برای تهیه غذا، انرژی و زمان کمتری مصرف می کنید.
۴- قابلیت تنظیم فشار
همانطور که گفتیم ۱۵ PSI به صورت استاندارد در بیشتر زودپز ها اعمال شده است. اما برخی از زودپز ها قابلیت تغییر فشار دارند. مثلا پی اس ای ۶ تا ۸ کم، ۸ تا ۱۳ متوسط و ۱۳ تا ۱۵ بالا در دستگاه خود اعمال کرده اند و یا از عباراتی مثل پخت آهسته، گرم کردن، … استفاده شده است، که با خواندن دفترچه راهنما می توانید از کاربرد های هر یک از این گزینه ها آگاه شوید. مثلا تنظیمات فشار پایین برای غذاهایی دریایی مانند میگو، ماهی و یا سبزیجات استفاده می شود. برخی از آنها قابلیت زودپز و پلوپز را به صورت همزمان در یک دستگاه ارائه می دهند. در صورتی که آشپزخانه کوچکی دارید این دستگاه های چندکاره به شما پیشنهاد می شود.
۵- اندازه و ظرفیت زودپز
در هنگام انتخاب اندازه زودپز باید دو نکته را در نظر بگیرید، اینکه برای چند نفر غذا آماده می کنید و اینکه آیا فضای کافی در آشپزخانه دارید. زودپزهای الکتریکی اصولا سایز کوچک تری دارند. ظرفیت زودپزها براساس لیتر بیان می شود. اصولا برای دونفر از زودپز ۴ لیتری استفاده می شود و برای یک خانواده اندازه ۸ تا ۱۰ لیتری آن عالی است. البته شما می توانید از زودپزهای چند ظرفیتی استفاده کنید که سایز قابلمه آن قابل تغییر است البته این نوع زودپزها گران تر هستند.
۶- شیر خروج بخار
سوپاپ فشار بخار بر روی زودپز ها، یکی از بخش های مهمی است که باید به آن توجه کرد. این سوپاپ بخار اضافی را از قابلمه خارج می کند. درواقع هنگامی که فشار بخار به حداکثر رسید صدای سوت مانندی تولید می کنند که فرد را از خطر آگاه می کند. بنابراین این قسمت از زودپز را به دقت بررسی کنید.
۷- جنس بدنه
جنس اکثر زودپز ها از استیل ضد زنگ و الومینیوم است. زودپزهای از جنس استیل زد زنگ ماندگاری بیشتری دارند و گران تر هستند و وزن آنها سنگین تر است. مدل های الومینیومی سبک تر هستند و قیمت آنها پایین تر است اما با توجه به مواد به کار رفته در آن عمر کمتری دارد. مدل استیلی زودپز غذا را زودتر گرم می کند و گرما را برای زمان طولانی تری حفظ می کند و از نظر مصرف انرژی به صرف تر است.
مواردی که ذکر شد از مهم ترین نکاتی هستند که در هنگام خرید زود پز باید به آنها دقت کنید. موارد دیگری نیز وجود دارد که بهتر است بعد از این موارد در نظر بگیرید:
۸- سبد بخارپز
برخی از زودپزها دارای قفسه و سبد بخارپز هستند که می توانید برای بخارپز کردن سبزیجات و غذاها با بخار ناشی از غذا از آن استفاده کنید و این امکان را به شما می دهد که در آن واحد دو غذا آماده کنید.
۹- کتاب دستور غذا
امروزه دستور تهیه هر نوع غذایی را می توان در اینترنت یافت. اما برخی از زودپزها دارای کتاب های آشپزی هستند. در واقع آنها به شما آموزش می دهند که چگونه با زودپزتان انواع غذا طبخ کنید.
۱۰- ضمانتامه
ضمانت نامه نشانه دهنده این است که یک شرکت همیشه از محصولاتش حمایت می کند. وجود ضمانت نامه باعث می شود شما با اطمینان بیشتری زودپز را تهیه کنید البته ممکن است شما هیچ وقت از آن استفاده نکنید اما با این حال یک امتیاز مثبت به حساب می آید.
