وعده‌هایی سالم با بخارپز

آیا به دنبال روشی سالم برای طبخ مواد غذایی‌تان هستید؟ بخارپز کردن یک راه عالی و سالم برای طبخ سبزیجات است که با حفظ مواد مغذی، به صورت کاملاً سالم غذا را آماده می‌کند. علاوه بر این شما می‌توانید از این روش برای پخت سایر مواد غذایی مانند گوشت، ماهی و …، حتی گرم کردن غذا نیز استفاده کنید. امروزه دستگاه‌های مختلفی برای بخارپز کردن غذا در بازار وجود دارد که برخی از آن‌ها بسیار ساده و ابتدایی و برخی پیشرفته و چندکاره هستند.

نمونه ساده آن سبدهای استیلی است که به صورت پره‌های سوراخ‌دار تهیه می‌شوند و درون قابلمه آب جوش قرار می‌گیرند و با استفاده از بخار تولیدشده غذا را طبخ می‌کنند، برخی از این سبدها به صورت سیلیکونی تولید می‌شوند.

در نمونه‌ای دیگر از بخارپزهای ساده، می‌توان به بخارپزهای ماکروویو اشاره کرد که ظرف بخارپز درون ماکروویوی قرار می‌گیرد.

بخارپزهای گازی نیز بر روی اجاق گاز قرار می‌گیرند و از این طریق گرمای لازم برای تولید بخار را ایجاد می‌کنند، این دستگاهها اندکی خطرناک‌تر هستند و شما باید حواستان به دستگاه باشد تا تمام آب آن تبخیر نشود.

اما نمونه رایج‌تر این وسایل، همان بخارپزهای الکترونیکی می‌باشند که با جریان برق کار می‌کنند. مدل‌های جدیدتر آن به صورت طبقه‌بندی‌شده طراحی‌شده‌اند تا بسته به نوع ماده غذایی، آن را در طبقات مختلف قرار داده و بخارپز کنید.

نمونه‌های جدیدتر آن به صورت توکار طراحی می‌شوند که برای آشپزخانه‌های مدرن بسیار زیبا و کاربردی است.

برای خرید بخارپز حداکثر چقدر هزینه می‌کنید؟

عامل مهمی که همیشه در خریدها تأثیرگذار بوده میزان بودجه شما است. با استفاده از این فاکتور می‌توانید محدوده انتخاب‌های خود را کوچک‌تر کرده و سپس با در نظر گرفتن موارد بعدی، یک انتخاب مناسب انجام دهید. این دستگاه‌ها با توجه به تکنولوژی‌ای که استفاده می‌کنند و قابلیت‌هایی که ارائه می‌دهند قیمت‌های متفاوتی دارند. برخی از آن‌ها دارای طبقه و ظرف‌های جداگانه هستند، برخی تایمر دیجیتالی دارند و بعد از گذشت مدت زمان معین خاموش می‌شوند، در برخی مدل‌ها، از ویژگی‌های ایمنی بیشتری استفاده شده است و قدرت آن‌ها نیز به‌مراتب بیشتر است؛ بنابراین موارد زیر را در نظر گرفته و با توجه به بودجه‌ای که دارید یک مدل مناسب برای خود و خانواده‌تان انتخاب کنید.

علتی که شما را به خرید بخارپز ترغیب کرده است، چیست؟

سلامتی و خوردن غذاهای سالم با حداکثر مواد مغذی، مهم‌ترین علت کاربران برای خرید بخارپز است. با استفاده از بخارپز چند مزیت مهم عاید شما می‌شود:

حفظ مواد مغذی: ویتامین‌ها و مواد مغذی بیشتری در غذای شما باقی می‌ماند. رطوبت غذا از بین نمی‌رود و در طبخ آن از روغن‌های مضر استفاده نمی‌شود. شما می‌توانید از سایر روش‌های پخت‌وپز نیز استفاده کنید، مثلاً غذایتان را در آب بریزید و بپزید، اما در این شرایط تمام مواد مغذی وارد آب شده و یا براثر جوشیدن از بین می‌رود.

چندکاره بودن: در تبلیغات این دستگاه‌ها اکثراً سبزیجات بخارپز را نشان می‌دهند؛ اما خبر خوب این است که شما می‌توانید انواع ماهی‌ها، گوشت‌ها، ماکارونی، برنج؛ تخم‌مرغ و حتی میوه‌ها را با استفاده از بخارپز طبخ کنید.

سهولت استفاده: با استفاده از این دستگاه‌ها می‌توانید حجم زیادی از غذا را آماده کنید بدون آنکه نیاز باشد قابلمه‌ی دیگری را استفاده کنید. بسته به ظرفیتی که این دستگاه‌ها دارند برخی از آن‌ها برای ۴ نفر و برخی برای تعداد بیشتری غذا تهیه می‌کنند.

میزان استفاده شما از بخارپز چقدر است؟

در روز چند بار از بخارپز استفاده می‌کنید؟ اگر شما و خانواده‌تان سالم خوار هستید و هرروز از این وسیله به دفعات زیادی استفاده می‌کنید، بهتر است مدل‌های برقی و بزرگ‌تر آن را انتخاب کنید؛ اما اگر به‌تنهایی و چند بار در هفته، از این وسیله استفاده می‌کنید می‌توانید از مدل‌های کوچک و یا سبدی آن بهره ببرید.

سرعت دستگاه چقدر است؟

میزان بخار تولیدشده در دستگاه بخارپز نسبت به دیگ آب جوش کمتر است، بنابراین سرعت پخت آن نیز اندکی پایین‌تر می‌باشد. با توجه به تکنولوژی که این دستگاه‌ها استفاده می‌کنند سرعت پخت و طبخ آن‌ها متفاوت است. مثلاً هویج در یک بخارپز الکترونیکی در مدت زمان ۱۵ دقیقه بخارپز می‌شود، اما در دستگاه بخارپز اجاقی این مدت زمان ۷ دقیقه است. در هنگام استفاده باید دفترچه راهنما مطالعه کنید و برای مواد غذایی مختلف و با توجه به حجم آن مدت زمان معینی در نظر بگیرید.

آیا حوصله و زمان کافی برای تمیز کردن بخارپز دارید؟

تمیز کردن این دستگاه ممکن است اندکی خسته‌کننده باشد. بسته به سایز و نوعی که انتخاب می‌کنید روش‌های تمیز کردن نیز متفاوت است. سوراخ‌های موجود در شبکه‌های آن ممکن است به‌مرور مسدود شود، بنابراین در هر بار استفاده باید کاملاً تمیز شوند. برخی از این دستگاه‌ها دارای سبدهای قابل‌جابه‌جایی هستند که به‌راحتی جداشده و می‌توانید در زیر شیر آب آن را بشویید. با خواندن راهنمای‌های دستگاه می‌توانید متوجه شوید مدل انتخابی شما به‌راحتی تمیز و شسته می‌شود یا خیر. بهترین بخارپزها که غذا را به‌خوبی طبخ می‌کنند، به‌راحتی و به‌سرعت نیز تمیز خواهند شد. این بخارپزها قابلیت شست‌وشو در ماشین ظرف‌شویی را دارند.

جنس دستگاه

برخی از این بخارپزها از جنس استیل، پلاستیک و برخی سیلیکونی و بامبو هستند. ظروف بخارپز سیلیکونی برای استفاده در ماکروویو طراحی شده است درصورتی‌که ماکروویو دارید می‌توانید از این وسیله استفاده کنید و هزینه بی‌جا برای خرید دستگاه‌های دیگر نپردازید. بخارپزهای الکترونیکی اغلب پلاستیکی هستند.

ویژگی‌های سبد بخارپز

اکثر دستگاه‌های بخارپز برقی و گازی دارای سه سبد نگهداری مواد غذایی هستند که بر روی هم قرار گرفته و در کف آن سوراخ‌هایی ایجاد شده است. این سبدها در دو نوع اصلی ارائه می‌شوند:

سبدها با اندازه متغیر و سبدها با اندازه یکسان.

درصورتی‌که از سبدهای متغیر استفاده می‌کنید می‌توانید آن‌ها را داخل هم قرار داده، در نتیجه فضای کمتری برای نگهداری آن احتیاج دارید، اما قابلیت جابه‌جایی در میانه پخت را نخواهید داشت. در سبدهای یکسان شما قادر هستید در میانه پخت، طبقات آن را جابه‌جا کنید تا میزان پخت مواد غذایی به یک اندازه صورت بگیرد. برخی از این سبدها قابل جداسازی هستند و شما می‌توانید بسته به مقدار ماده غذایی خود از طبقات بیشتری استفاده کنید و درصورتی‌که مواد غذایی کمتری دارید تنها از یک قفسه آن بهره ببرید.

برنامه‌های متنوع برای پخت‌وپز:

از دستگاه‌هایی استفاده نمایید که با توجه به نوع ماده غذایی که در بخارپز قرار می‌دهید، برنامه خاصی را ارائه می‌دهند و این برنامه‌های شامل پخت مواد غذایی مانند ماهی، سبزیجات؛ گوشت و … هستند و متناسب با آن زمان موردنظر را اعمال می‌کنند.

قابلیت پخت برنج و تخم‌مرغ:

بخارپزهای مدل بالاتر، به همراه یک ظرف برای پخت برنج عرضه می‌شوند. این ظرف کوچک داخل یکی از محفظه‌های بخارپز قرار می‌گیرد و به‌وسیله آن برنج را آماده می‌کند. این روش ممکن است زمان پخت برنج را افزایش می‌دهد و حدود ۲۰ تا ۴۰ دقیقه طول بکشد، اما درنهایت برنج خوبی را طبخ خواهد کرد و دیگر به خرید دستگاه جداگانه‌ای برای پخت برنج احتیاج ندارید. اگر قصد دارید با بخارپز خود تخم‌مرغ طبخ کنید در مشخصات آن به دنبال قابلیت پخت تخم‌مرغ (cook eggs) باشید. برای قرارگیری تخم‌مرغ در برخی از بخارپزها، سبد جاتخم‌مرغی نیز موجود است و می‌توان تخم‌مرغ‌ها را در آن چید.

قابلیت پخت سوپ:

در برخی از این بخارپزها قابلیت پخت سوپ وجود دارد. در این صورت در زیر دستگاه یک سینی برای جمع‌آوری شیرابه مواد غذایی قرار داده شده است. علاوه بر این درصورتی‌که مواد غذایی سرریز شوند در این سینی جمع‌آوری شده و می‌توان آن را خارج نمود.

گرم نگه‌دارنده غذا:

برخی از دستگاه‌های بخارپز غذا را به مدت یک تا دو ساعت بعد از پخت گرم نگه می‌دارند شما باید این تنظیمات را در آن اعمال کرده و مطمئن باشید که در دستگاه آب کافی وجود دارد. اگر در پایان پخت، آب کافی در دستگاه وجود نداشته باشد گرم‌کننده غذا کار نمی‌کند.بآآ

نشانگر آب:

از طریق نشانگر بخارپز متوجه می‌شوید درون دستگاه به میزان کافی آب وجود دارد یا خیر؟ در برخی از مدل‌های برقی از هشدار دهنده‌هایی استفاده می‌شود. وقتی آب در حال تمام شدن است نشانگر آن روشن شده و یا آژیر به صدا درمی‌آید و شما می‌توانید در میانه پخت نیز به آن آب اضافه کنید و نیازی به خاموش کردن دستگاه نیست.

ورودی آب:

همان‌طور که اشاره کردیم برخی از این دستگاه‌ها قابلیت آن را دارند در حین طبخ به آن آب اضافه شود. در این صورت احتیاجی نیست دستگاه را خاموش کرده و یا طبقات را از روی آن بردارید به راحتی از محفظه کناری دستگاه به آن آب وارد می‌شود.

تایمر:

با استفاده از تایمر می‌توانید زمان پخت را به دستگاه بدهید درصورتی‌که زمان تعیین‌شده سپری شد دستگاه خاموش می‌شود و با هشدار به شما اطلاع‌رسانی خواهد شد. برخی از دستگاه‌های پیشرفته‌تر و الکترونیکی دارای تایمر دیجیتالی است که در آن می‌توانید از گزینه تأخیر در پخت نیز استفاده کنید. درون دستگاه آب بریزید و آن را برای ساعت ۱۲ ظهر تنظیم کنید تا روشن شده و غذایتان را طبخ کند.

قابلیت‌های ایمنی در دستگاه:

از قابلیت‌های ایمنی دستگاه مطمئن شوید. دستگاه شما بهتر است دارای دکمه خاموش‌کننده خودکار و ترموستات باشد تا در صورت بروز حوادث و یا تمام شدن آب، به‌منظور جلوگیری از حوادث، دستگاه را خاموش کند. علاوه بر این سیستم اجازه نمی‌دهد دستگاه بیش از اندازه داغ شود.

آیا فضای کافی برای نگهداری بخارپز دارید؟

برای نگهداری این بخارپز به یک فضا احتیاج دارید بسته به فضای که در اختیار دارید این دستگاه را خریداری کنید. به‌طور مثال اگر قصد دارد از مدل برقی و بزرگ آن استفاده کنید باید محلی نزدیک به پریز برق برای آن در نظر بگیرید، زیرا جابه‌جا کردن این وسیله مشکل ست. در مدل‌هایی که سبدهای با اندازه متغیر دارند، سبدها درون هم قرارگرفته و ارتفاع دستگاه کمتر می‌شود و شما به‌آسانی می‌توانید از آن نگهداری کنید.

ممکن است با ارائه این عوامل اندکی گیج شده باشید. اما جای نگرانی نیست، بهتر است یک کاغذ و قلم بردارید و تمام این فاکتورها را یادداشت کنید سپس برای هرکدام یک اولویت تعیین کنید و برحسب اولویت خود خرید را انجام دهید، شما بهتر از هر فروشنده‌ای می‌دانید به چه وسیله‌ای و با چه امکاناتی نیاز دارید؛ بنابراین بخارپز متناسب با نیاز خود خریداری کنید، مثلاً اگر پلوپز دارید، نیازی نیست بخارپز شما قابلیت طبخ برنج داشته باشد.