VR یا واقعیت مجازی یک تکنولوژی می‌باشد که توسط اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزار‌هایی، عکس‌ها، صوت‌ها و بعضی وقت‌ها دیگر حواس پنج‌گانه را به کمک سخت‌افزار (هدست مخصوص) برای فرد می‌فرستد و ذهن فرد به این درک می‌رسد که در یک فضای واقعی حضور دارد. بنابراین فرد با این وسیله، احساس می‌کند در مکانی حضور دارد که در حقیقت در آن‌جا نیست. به عبارتی فضای مجازی مقابل چشمان فرد شکل می‌گیرد و مطابق تغییر موقعیت بدن و سر می‌توان با آن محیط ارتباط برقرار کرد.
بعضی از این محیط ها به حالت گرافیک کامپیوتری و سه بعدی می‌باشند و بعضی دیگر فیلم‌ها یا عکس‌های ۳۶۰ درجه از مکان‌های حقیقی هستند که قبلا ضبط شده‌اند. با این قابلیت تکنولوژی Virtual Reality می‌توان مشاهده‌ی ویژگی‌ها و مکان شما را برای کاربران امکان‌پذیر کرد.
فضاهای شبیه‌سازی شده می‌توانند مثل فضاهای زندگی حقیقی و یا کاملا مغایر باشند مانند آنچه در فضاهای بازی شاهد هستید.
انواع هدست‌های VR
مطابق نحوه‌ی عملکرد عینک واقعیت مجازی می‌توان آنها را در دو دسته قرار داد. دسته اول عینک‌هایی که برای نشان دادن عکس، صفحه نمایش‌های منحصربه‌فرد داخل خود را به کار می‌گیرند و دسته دوم عینک‌هایی که برای نشان دادن عکس، صفحه‌نمایش موبایل را به کار می‌گیرند.
از آنجایی‌که امروزه تعداد اسمارت فون‌های قدرتمند که دارای توانایی پردازش و نمایش برنامه‌های واقعیت افزوده (AR) باشند، بسیار زیاد است، عینک‌های VR که از نمایشگر موبایل برای نمایش تصاویر استفاده می‌کنند نیز بیشتر مورد محبوبیت قرار گرفته‌اند. از طرفی قیمت این هدست‌ها در مقایسه با دسته اول عینک‌ها بسیار پایین‌تر است.
تفاوت VR و AR
یکی از باورهای غلط در بین مردم در عنوان کردن تکنولوژی واقعیت مجازی (Virtual Reality) با نام واقعیت افزوده(Augmented Reality) است. لازم به ذکر است که واقعیت افزوده تکنولوژی‌ای محسوب می‌شود که در آن عکس سه بعدی یا توضیحاتی به شکل متن یا عکس بر روی نقشه‌ی مستقیمی که توسط دوربین تلفن همراه در حال ارائه است، نشان داده می شود. اگرچه این تکنولوژی محدودیت‌هایی دارد که سبب شده روند گسترش آن کند باشد و وسیع نشده باشد، اما در واقعیت مجازی اینگونه نیست.
اکثر فضاهای واقعیت مجازی در گام اول، تجربه‌های بصری می‌باشند که می‌توان توسط یک عینک واقعیت مجازی دید و تجربه کرد. بعضی از برنامه‌ها علاوه بر تصویر و ویدئو شامل داده‌های حسی دیگری مثل پخش صدا نیز می‌باشند.
اگرچه در بعضی از برنامه‌های VR توسط دوربین پشتی موبایلی که در عینک وجود دارد، عکس‌ها از فضای ضبط شده با مشخصات یا محتوای سه بعدی ترکیب می‌شوند.
رایج ترین کاربردهای تکنولوژی VR :
کاربرد در صنعت گردشگری
واقعیت مجازی در صنعت توریسم کاربردی می‌باشد. به این شکل که فیلم‌ها و یا عکس‌های ۳۶۰ درجه و با وضوح بالا از مناطق توریستی و پراهمیت گرفته می‌شود و کاربران با فرسخ‌ها فاصله قادرند توسط عینک‌های واقعیت مجازی آن فیلم‌ها را طوری مشاهده کنند که انگار در آن منطقه حضور دارند و به هر سمتی که تمایل داشته باشند می‌توانند بروند.
امروزه توسط برنامه‌ها و پلت‌فرم‌هایی شما می‌توانید به شکل مجازی و فقط در ۱ ونیم دقیقه به هاوایی سفر کنید و از آب و هوای متعادل آن لذت ببرید.
کاربرد در نشان دادن نمای بیرونی و درونی ساختمان
از این تکنولوژی می‌توان به منظور مشاهده و ارزیابی طرح‌های نقشه‌ی داخلی ساختمان استفاده کرد. از دیگر مصارف این تکنولوژی نمایش همه طرفه و کامل محیط درونی و خارجی مکان‌هایی می‌باشد که به‌منظور فروش یا اجاره وجود دارند. به گونه‌ای که کاربر به آسانی قادر است بدون اینکه در مکان باشد، کلیه جنبه‌های آن را توسط عینک واقعیت مجازی مشاهده کرده و انتخاب نماید.
کاربرد در بازی و سرگرمی
یکی از کاربردهای مهم و اصلی فناوری واقعیت مجازی در دنیای بازی کامپیوتری است. امروزه تماشای فیلم سه بعدی در سینما و لذت بردن از آن فراهم است؛ اما با برنامه‌های خاصی افراد قادرند به حالت عمیق‌تر و تاثیر برانگیزتر با لذتی دوبرابر به تماشای این نوع فیلم‌ها بنشینند. این امکان وجود دارد که کاربران فیلم‌ها را روی یک پرده خیلی بزرگ مجازی ببینند و همچنین حضور خود را در سکانس‌های فیلم احساس کنند و بین جلوه‌های دیداری و صوتی احاطه شوند. کمپانی‌هایی سرویس VR را ارائه داده‌اند که توسط آنها می‌توانید لذت و تجربه حضور در مسابقات ورزشی و بازی ها را با عزیزانتان در آنها سهیم شوید، آن هم در آسایش کامل و از روی تخت خوابتان.
فناوری واقعیت مجازی با مکانیسمی مشابه نیز می‌تواند تجربه خاصی از حضور در یک کنسرت موسیقی را با سرویس‌های ارائه شده از شرکت‌های معتبر برای شما به ارمغان آورد، آن هم بدون حضور در سالن پرسر و صدای کنسرت.
در بورسیکا بخرید: انواع هدفون‌ها و عینک‌های واقعیت مجازی
کاربرد در صنعت پزشکی
صنعت پزشکی با وجود نهادهایی که از تصاویر رایانه‌ای به‌منظور شناسایی و مداوای امراض استفاده می‌نمایند، استقبال شگفتی از فناوری واقعیت مجازی نموده است. تشبیهات واقعیت مجازی مانند آنچه که برخی کمپانی‌های نرم‌افزاری ایجاد می‌کنند، می‌توانند عکس‌های شناسایی صحیح و ظریفی را از اسکن‌ها و انواع سه‌بعدی تشکیل شده از آناتومی بیماران را به‌وجود آورند. انواع مجازی کمک‌رسان دکترها و جراحان کارآموز و ماهر هستند تا بتوانند ایمن‌ترین و تاثیربرانگیزترین مسیر برای یافتن محل تومورها را نشان دهند، وسایل جراحی را در محل درست بگذارند یا زمینه تمرین و آزمایش مداواها و عمل‌های جراحی سخت را مهیا کنند.
درضمن VR می‌تواند حکم یک وسیله موثر و بهینه به منظور توانبخشی و بازیابی توان فیزیکی داشته باشد. افرادی که مشکلات مغزی و نخاعی دارند در کل اروپا امروزه قادرند از یک روش مداوای تاثیرگذار تحت واقعیت مجازی که از طرف کمپانی MindMazeto عرضه گشته است، بهره‌مند شوند و سریع‌تر از شیوه‌های معمولی بهبود یابند.
کاربرد در سفرهای فضایی
امروزه محققین ناسا یک ماموریت پیچیده دارند؛ امکان زندگی در سایر سیاره‌ها. به همین علت پیگیر فناوری Virtual Reality می‌باشند تا از این روش ربات‌ها را روی سیاره‌های دیگر نظارت و کنترل نموده و روش‌های دقیق و ایمن‌تری را برای فضانوردان بیابند. در یکی از آزمایشگاه‌های ناسا دانشمندان عینکی را با قابلیت‌های ارزیابی حرکاتی مرتبط نموده‌اند تا از این روش بتوانند دست ربات را با حرکات بازوی متصدی کنترل و هماهنگ کنند.
این فناوری به‌زودی می‌تواند برای نظارت ربات‌های مریخ نورد یا سایر ابزارها در فرسخ‌ها فاصله استفاده شود. امسال در نمایشگاه CES نیز ناسا این فرصت را به مراجعه‌کنندگان داد تا بوسیله‌ی فناوری VR قادر باشند چیزی را که فضانوردان موقع سفر به فضا مشاهده می‌کنند، ببینند و لذت ببرند.
کاربرد در فرهنگ کشور و موزه‌ها
Virtual Reality می‌تواند باعث تاثیرگذارتر شدن تعلقات فرهنگی شود. این فناوری می‌تواند در چند ثانیه افراد را به موزه‌های معروف جهان همچون موزه گوگنهایم در آمریکا ببرد. در حقیقت برخی از موزه‌ها امروزه با مشارکت گسترش‌دهندگان موفق شده‌اند محیط‌های مجازی را به وجود آورند که مردم در هر نقطه از جهان قادر باشند تجربه تماشای موزه‌ی آنها را داشته باشند. بنابراین امروز هر کاربر اسمارت فون قادر است توسط هدست واقعیت مجازی گوگل موزه‌ها را تماشا کند.
کاربرد در تولید خودرو
از پروسه طراحی تا مدل‌های نخست مجازی، سازندگان خودرو نیز ده‌ها سال است که از تشبیهات فناوری استفاده می‌کنند. کمپانی فورد توسط عینک واقعیت مجازی، اتوموبیل بدون راننده خود را تولید کرده است. در لابراتور این کمپانی، پرسنل می‌توانند یک عینک واقعیت مجازی را گذاشته، دارای یک صندلی در ماشینی که هنوز ساخته نشده، باشند و توسط آن درون و بیرون یک اتوموبیل را مورد بررسی قرار دهند. مدل‌های اولیه مجازی برای نقشه‌برداران و محققان قسمت‌های متفاوت زمینه بررسی موارد گوناگون مثل موتور از فاصله‌ی کم را فراهم کرده تا قادر باشند پیش از ورود اتوموبیل به بازار مسائل مشکل‌ساز احتمالی آن را یافته و درست کنند.
کاربرد در آموزش
برخی از شرکت‌های تولید خودرو توسط واقعیت مجازی به بچه‌ها و پدر مادرها دررابطه با رانندگی و خطرهای احتمالی آموزش می‌دهد. این تجربه‌های موثر که با عینک‌های واقعیت مجازی به وجود می‌آیند، می‌توانند آموزش در زمینه‌های گوناگون را متحول نمایند. VR می‌تواند با ساده نمودن و تشبیه شرایط پیچیده برای کاربران در رده‌های سنی گوناگون، تعلیم درک سریع‌تر و کاربردی‌تری را به وجود آورد. برنامه‌هایی مثل Unimersiv مدلی از راه‌های آموزشی آنلاین تحت واقعیت مجازی می‌باشد.
کاربرد در قضاوت و دادگاه ها
تصاویر ثابت و دوبعدی شاید به عنوان وسیله‌ای برای سنجش و بررسی محل جرم برای افراد هیئت بسنده نکند و منصفانه نباشند. مشاهده یک صحنه جنایت به شکل سه‌بعدی در قضات و تجسم اینکه مجرمان و اشیا در چه موقعیتی بوده‌اند، کمک‌رسان است. امروزه عینک VR، Oculus Rift به منظور بازسازی صحنه‌های جنایت در دادگاه‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. فناوری واقعیت مجازی، تصور و درک بهتر و موشکافانه‌تر جزئیات ریز یک موضوع را آسان‌تر نموده و تصمیم‌گیری درمورد تشخیص منصفانه مجرم بودن یا نبودن اشخاص نیز یاری‌رسان است.
کاربرد در خرید آنلاین
اکثر کاربران امروزه خرید آنلاین انجام می‌دهند، اما برنامه‌های واقعیت مجازی می‌توانند گام بعدی در روش خرید کالاها روی وب‌سایت‌ها باشند. این برنامه می‌تواند یک مراجعه مجازی از کل فروشگاه را به وجود آورده و باعث بهبود و رضایت بیشتر از خریدهای آنلاین شود. مشتریان می‌توانند به مشاهده بروشورها بسنده نکنند و در لحظه به همراه عزیزانشان با دقت خرید واقعی تجربه خرید آنلاین را داشته باشند به صورتی که اجناس محصول موردنظر خود را لمس کنند.
کاربرد در صنایع نظامی
ارتش آمریکا از تشبیهات Virtual Reality به منظور تعلیم و آمادگی سربازان پیش از بکارگیری آنها، کمک می‌گیرد. فناوری واقعیت مجازی در بازی‌هایی جهت آموزش و تمرین بیشتر سربازان نظامی پیش از جنگ به‌کار رفته است. از این رو نیروهای نظامی قبل از اینکه با تجهیزات حقیقی در دنیای حقیقی وارد جنگ شوند، در فضای مجازی به اندازه تجربه حقیقی آموزش دیده و تمرین می‌کنند. این فضای تشبیه شده بسیار حائز اهمیت و موثر است ولی تمرین و تعلیم از این روش دقت و توان تصمیم‌گیری افراد نظامی را افزایش می‌دهد.
کاربرد در تمرکز و سلامت روانی
توسط برخی از عینک‌های واقعیت مجازی افراد می‌توانند محیط آرامش مختص خودشان را بیابند و به درستی در یکی از مکان‌های قابل انتخاب از این روش به انجام حرکات یوگا بپردازند. متخصصین بر این باورند که این تجربه می‌تواند استرس و نگرانی‌های زندگی روزمره را کاهش دهد. درضمن برای افرادی که با مسائل روانی جدی دست و پنجه نرم می‌کنند، حکم یک وسیله درمان‌کننده دارد.
