یخ درمانی یا گرما درمانی روش راحت و مقرون به صرفه‌ای است که برای شرایط و آسیب‌های مختلفی استفاده می‌شود. تقریباً همه چیز از آرتریت گرفته تا کشیدگی عضلات با بسته‌های یخ یا پد گرمایی درمان می شود. نکتۀ حائز اهمیت این است که باید بدانید برای چه شرایطی گرما مناسب است و برای چه شرایطی یخ درمانی موثر است. گاهی اوقات هر دو درمان می تواند موثر باشد.
به عنوان یک قاعده کلی، برای آسیب های حاد یا مزمنِ همراه با التهاب و تورم از یخ استفاده می شود و برای درد عضلانی یا سفتی عضلات از گرما استفاده می شود.
گرما درمانی چگونه کار می کند؟
گرما درمانی به علت افزایش دما در یک منطقه خاص باعث بهبود گردش خون و جریان خون می شود. اگر دمای ناحیۀ آسیب دیده افزایش پیدا کند می تواند ناراحتی را تسکین دهد و انعطاف پذیری عضله را افزایش دهد. گرما درمانی همچنین می تواند بافت آسیب دیده را بهبود ببخشد و خاصیت آرامش بخشی ایجاد کند.
انواع گرما درمانی
دو نوع گرما درمانی وجود دارد: گرمای خشک و گرمای مرطوب.
– گرمای خشک (یا گرمادرمانی هدایت شده): شامل منابعی مانند پد گرم، بسته های خشک گرما و حتی سونای خشک می باشد. به کار بردن این گرما بسیار آسان است.
– گرمای مرطوب (یا گرمای حرارتی): شامل منابعی مانند حوله های بخار، بسته های گرمایشی مرطوب و یا حمام های آب گرم است. گرمای مرطوب ممکن است مؤثرتر باشد و برای رسیدن به نتیجه مطلوب به زمان کمتری نیاز داشته باشد.
درمان های حرارتی حرفه ای نیز می تواند مورد استفاده قرار بگیرد. برای مثال، حرارت از یک سونوگرافی می تواند به کاهش درد تاندونیت کمک کند.
برای درمان موضعی در یک منطقه خاص یا کل بدن می توانید از گرما درمانی استفاده کنید. برای درمان موضعی در مناطق کوچک بدن مانند یک عضله سفت شده بهتر است از پدهای گرمایی استفاده کنید. اگر می خواهید تنها یک آسیب موضعی را درمان کنید، می توانید از بسته های ژل گرم یا یک بطری آب گرم استفاده کنید. درمان ناحیه ای بهترین راه برای کاهش درد و سفتی بیشتر است و می تواند با یک حوله بخار، پد گرم و یا پتوی داغ به دست آید. درمان کامل بدن شامل گزینه هایی مانند سونا یا حمام آب گرم است.
در چه مواقعی نباید از گرما درمانی استفاده کنید؟
در بعضی موارد خاص نباید از گرما درمانی استفاده کنید. اگر ناحیه مورد نظر کبود یا متورم (یا هر دو) باشد، بهتر است از یخ درمانی استفاده کنید. همچنین گرما درمانی نباید برای زخم های باز مورد استفاده قرار بگیرد.
افراد مبتلا به شرایط خاص نباید از گرما درمانی استفاده کنند زیرا این افراد ممکن است در معرض سوختگی یا عوارض ناشی از گرما قرار بگیرند که تاثیرات نامطلوبی دارد. این شرایط عبارتند از:
– دیابت
– درماتیت
– بیماری های عروقی
– ترومبوز وریدهای عمقی
– مولتیپل اسکلروز (MS)
اگر مبتلا به بیماری قلبی هستید، قبل از گرما درمانی حتماً با پزشک خود مشورت کنید. همچنین اگر حامله هستید، قبل از استفاده از سونا یا حمام های گرم، با پزشک خود مشورت کنید.
کاربرد گرما درمانی
– اگر گرما درمانی در زمان های مناسب استفاده شود می تواند بسیار مفید باشد.
– کشیدگی یا سفت شدن عضلات تنها با دادن حرارت به مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه درمان می شود.
– اگر دچار درد متوسط تا زیاد شدید می توانید از جلسات طولانی تر گرما درمانی مانند حمام آب گرم سود ببرید که بین ۳۰ دقیقه تا دو ساعت طول می کشد.
سرما درمانی چگونه کار می کند؟
یخ درمانی که به عنوان کریوتراپی نیز نامیده می شود باعث بهبودی و آرامش عضلات می شود. در واقع یخ درمانی با کاهش جریان خون در یک منطقه خاص می تواند به طور قابل توجهی التهاب و تورمِ اطراف مفصل و یا تاندون را کاهش دهد. این روش می تواند به طور موقت فعالیت عصبی را کاهش دهد که باعث کاهش درد نیز می شود.
انواع یخ درمانی
راه‌های مختلفی برای اعمال یخ درمانی در یک منطقه آسیب دیده وجود دارد. این روش ها عبارتند از:
– بسته یخ یا بستۀ ژل یخ زده
– اسپری های خنک کننده
– ماساژ یخی
– حمام یخ
گاهی اوقات از روش های دیگری نیز استفاده می شود از جمله:
– cryostretching، که در طول کشش از سرما برای کاهش اسپاسم عضلات استفاده می شود.
– Cryokinetics، که ترکیبی از یخ درمانی و فعالیت ورزشی می باشد و می تواند برای پیچ خوردن رباط ها استفاده شود.
– اتاق های سرما درمانی که برای کل بدن استفاده می شود.
در چه مواقعی نباید از یخ درمانی استفاده کنید؟
– افراد مبتلا به اختلالات حسی که هیچ چیزی را احساس نمی کنند، نباید از یخ درمانی در خانه استفاده کنند زیرا ممکن است سرما به آن ها آسیب وارد کند و متوجه نشوند. این وضعیت شامل دیابت است که می تواند آسیب عصبی و حساسیت را کاهش دهد.
– اگر عضلات یا مفاصل شما سفت و سخت است نباید از یخ درمانی استفاده کنید.
– اگر گردش خون ضعیف دارید، نباید از یخ درمانی استفاده کنید.
کاربرد یخ درمانی
برای درمان خانگی، یک بسته یخ را در یک حوله بپیچید و به منطقه آسیب دیده اعمال کنید همچنین می توانید حمام آب یخ بگیرید. هرگز نباید یخ را به طور مستقیم به پوست خود اعمال کنید، زیرا باعث آسیب پوست و بافت می شود. پس از آسیب دیدگی، یخ درمانی را اعمال کنید تا سریع تر نتیجه بگیرید.
چند بار در روز و به مدت کوتاهی از یخ درمانی استفاده کنید. ۱۰ تا ۱۵ دقیقه خوب است و نباید بیشتر از ۲۰ دقیقه از یخ درمانی استفاده کنید. زیرا ممکن است به عصب، بافت و پوست آسیب وارد شود.
تاثیرات کلیدی یخ درمانی
– یخ درمانی با ایجاد حساسیت کمتر به عضلات، اسپاسم عضله را کاهش دهد.
– یخ درمانی با کاهش فعالیت سلول های عصبی، درد را کاهش می دهد و همرا با فشرده سازی تورم را کاهش می دهد.
– یخ درمانی در ابتدا دیواره های عروق خونی و تراکم مقدار خون را محدود می کند، زیرا می تواند به قسمت های آسیب دیده بدن آسیب وارد کند.
– یخ درمانی باعث کاهش فعالیت های متابولیک می شود.
– مطالعات نشان می دهد که یخ درمانی باعث کاهش شدید در ادم (تورم) و ناراحتی می شود.
خطرات گرما درمانی
– دقت داشته باشید در گرما درمانی به جای “داغ” از “گرما” استفاده می شود. اگر از حرارت زیاد استفاده کنید، ممکن است پوستتان بسوزد. اگر عفونت دارید و از گرما درمانی استفاده می کنید این احتمال وجود دارد که گرما درمانی خطر عفونت را افزایش دهد. گرما درمانی به طور مستقیم و در یک منطقه خاص، نباید بیشتر از ۲۰ دقیقه طول بکشد.
– اگر تورم افزایش پیدا کرد، بلافاصله درمان را متوقف کنید.
– اگر بعد از یک هفته درد و ناراحتی کاهش پیدا نکرد یا درد در عرض چند روز افزایش پیدا کرد بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
خطرات یخ درمانی
– مراقب باشید، اگر یخ درمانی بیش از حد طولانی باشد و یا به طور مستقیم با پوست ارتباط داشته باشد می تواند باعث آسیب به پوست، بافت یا عصب شود.
– اگر بیماری قلبی عروقی یا فشار خون دارید، قبل از استفاده از یخ درمانی، با پزشک خود مشورت کنید.
– اگر یخ درمانی در عرض ۴۸ ساعت به کاهش آسیب یا تورم کمک نکرد، با پزشک خود تماس بگیرید.
دانستن زمانِ مناسب به طور قابل توجهی در یخ درمانی و گرما درمانی موثر است. بعضی از شرایط به هر دو نیاز دارند. برای مثال، بیماران مبتلا به آرتریت ممکن است برای سختی مفصل به گرما و برای تورم و درد حاد به سرما نیاز داشته باشند.
اگر هر دو درمان باعث درد و ناراحتی بیشتر شد، بلافاصله آن را متوقف کنید و با پزشک خود مشورت کنید.
همچنین اگر در طول دوره درمان در ناحیه آسیب دیده کبودی یا تغییرات پوستی مشاهده کردید، مهم است که با پزشک خود تماس بگیرید.
