کولر آبی در کشور ایران گزینه‌ای به‌صرفه‌تر برای خنک کردن منازل است؛ قطعات آن پیچیدگی زیادی ندارد و نگهداری آن فوق‌العاده آسان می‌باشد. علاوه بر این در مقایسه با گزینه‌های دیگر مانند اسپیلت‌ها، قیمت ارزان‌تری داشته و قبض ماهانه کمتری را به شما تحمیل می‌کند؛ زیرا قیمت برق در ایران گران‌تر از آب است و این امر باعث می‌شود که هزینه ماهیانه کولرهای آبی از سایر کولرها کمتر باشد. با این حال این کولرهای آبی انواع مختلفی دارند که در هنگام انتخاب آن ممکن است سردر گم شوید؛ در این مطلب در مورد کولرهای آبی، عملکردها و مزایای آن و انواع کولرهای آبی بیشتر حرف می‌زنیم.
کولر آبی
کولر آبی یا کولر تبخیری که در زبان انگلیسی به نام‌های evaporative cooler یا wet air cooler، کولرهای بیابانی desert cooler و swamp cooler شناخته می‌شود؛ یک وسیله برقی برای خنک کردن محیط از طریق رطوبت و یا به معنای دیگر از طریق تبخیر آب است؛ در نتیجه رطوبت هوا اندکی افزایش یافته و هوای درون خانه خنک‌تر می‌شود. استفاده از کولرهای آبی در شرایط مناسب نسبت به مدل‌های دیگر مانند اسپیلت ها مزایای زیادی دارد؛ اما به دلیل رطوبت ممکن است مشکلاتی را نیز به بار بیاورد.
کولر آبی یک دستگاه کاربردی و به صرفه برای خنک کردن هوا است که از تبخیر آب و جریان هوا و کانال‌های انتقال هوا، برای کاهش دمای محیط استفاده می‌کند. این کولر یکی از روش‌های خنک کردن محیط است؛ درصورتی‌که تمایل دارید باد و نسیم ثابتی را تجربه کرده و در تمام نقاط خانه‌تان دما ثابت و مطلوب باشد؛ می‌توانید از این کولرهای آبی استفاده کنید.
انواع کولرهای آبی
کلرهای آب از نظر معیارهای مختلفی در دسته‌بندی‌های متعدد قرار می‌گیرند؛ در این مقاله قصد داریم انواع کولرهای آبی را به شما معرفی کنیم که در چند گروه زیر تولید می‌شوند:
کولرهای آبی مستقیم
کولر آبی مستقیم در بین انواع کولرهای آبی رایج تر است. این مدل از کولرهای آبی هوای اطراف را خنک کرده و سپس آن را به محیط اطراف شما منتقل می‌کند؛ رطوبت به مرور زمان بیشتر شده و هوای راکد اطراف پخش خواهد شد.
در این دستگاه هوای ورودی با آب برخورد کرده و هوا سرد می‌شود؛ این هوای سرد از طریق کانال‌ها به درون خانه منتقل شده و دمای خانه را خنک‌تر خواهد کرد. در این کولرها پوشال‌های خیسی تعبیه شده که هوا با برخورد با این پوشال‌ها خنک می‌شود و از طریق فنی به درون ساختمان منتقل خواهد شد. از کولرهای آبی غیر مستقیم برای مناطق گرم و خشک استفاده می‌شود؛ چون رطوبت درون خانه را زیادتر می‌کنند.
کولرهای آبی غیر مستقیم
در این کولرها یک وسیله تبخیر کننده قرار گرفته است که در داخل بدنه آن قرار دارد. این وسیله به خنک شدن آب و تبخیر آن کمک خواهد کرد.
این کولرها نسبت به کولرهای مستقیم رطوبت خانه را زیاد نمی‌کنند و هوای تازه از طریق یک مبدل حرارتی درون کولر خنک شده و از طریق فن‌ها به درون ساختمان منتقل می‌شود. در واقع هم هوای برگشتی از داخل ساختمان و هم هوای گرم درون ساختمان وارد مبدل شده و دمای آن‌ها کاهش می‌باید و در نتیجه هوای خنک‌تر وارد ساختمان شده و هوای گرم از ساختمان خارج می‌شود.
در تقسیم بندی دیگر، کولرهای آبی در دسته‌های هوادهی از بالا، پایین و جانبی تقسیم می‌شوند:
- کولرهای آبی هوادهی از بالا: این واحدهای در نزدیک کف منزل نصب شده و هوای خنک را به جهت بالا و در داخل منزل شما جریان می‌دهند.
- کولرهای آبی هوادهی از پایین: این کولرها در ارتفاع بالاتر مانند پشت‌بام نصب می‌شوند و هوای خنک را در جهت رو به پایین وارد منزل شما می‌کنند؛ این نوع کولرها گزینه محبوب‌تر برای خانه‌ها هستند؛ اما ممکن است گران‌تر باشند و نصب آن‌ها اندکی وقت‌گیرتر باشد.
- کولرهای آبی جانبی: این کولرها بر روی پنجره نصب می‌شوند و هوای خنک را همانند یک سیستم تهویه وارد خانه می‌کنند.
کولرهای پرتابل یا قابل حمل
در نهایت در کنار این کولرهای آبی نمونه‌های پرتابل و قابل حمل نیز وجود دارد که در این قسمت به آن می‌پردازیم:
کولرهای پرتابل یا قابل حمل برای مکان‌های کوچک‌تر استفاده می‌شوند. این کولرها برای خنک کردن کل خانه مناسب نیستند؛ قیمت آن‌ها نسبت به مدل‌ها دیگر ارزان‌تر است. در بدنه این کولرها چرخ‌هایی تعبیه شده که شما می‌توانید بسته به نیازتان آن را در اتاق‌های مختلف جابه‌جا کنید؛ این دستگاه شبیه یک فن قابل حمل می‌باشد و دارای عملکردهای متفاوتی است.
در برخی از کولرهای آبی پرتابل از یک مخزن آب سرد و پوشال استفاده می‌شود. شما باید هرچند مدت یک بار بسته به ظرفیت مخزن آن را پر کنید. فن با ایجاد هوای آزاد و برخورد با پوشال‌های خیس، هوای خنک را وارد اتاق می‌کند. این کولرها نسبت به مدل‌های دیگر صدای بالاتری دارند و رطوبت داخل خانه را زیادتر خواهند کرد. بنابراین اگر در محیط خشک زندگی می‌کنید و مشکلات تنفسی دارید؛ این نوع کولرها برای شما مناسب‌ترند؛ هر کدام از این کولرهای آبی دارای مزایا و معایبی هستند و به مراحل مختلف نگهداری و نصب نیاز دارند.
مزایای کولرهای آبی
این کولرها مقرون به صرفه‌ترند: کولرهای آبی هم از نظر قیمت دستگاه و نصب و راه‌اندازی و هم از نظر مصرف انرژی و بها انرژی ماهانه مقرون به صرفه‌ترند؛ به طور مثال یک دستگاه کولر آبی خوب و با کیفیت نسبت به یک اسپیلت اینورتر ۷۰ درصد یا بیشتر مصرف انرژی کمتری دارد.
نصب و نگهداری آسان‌تری دارند: این دستگاه کمپرسور ندارند و از فن و آب استفاده می‌کنند؛ بنابراین با استفاده طولانی مدت به دستگاه آسیب وارد نمی‌شود و هزینه تعمیر و نگهداری آن کمتر است.
مناسب برای آب‌وهوای خشک هستند: این کولرها با افزایش رطوبت هوا دمای هوا را کم می‌کنند؛ بنابراین این کولر برای مناطق گرم و خشک کشور مناسب‌تر است؛ علاوه بر این درصورتی‌که مشکلات تنفسی دارید این کولرها برای شما مناسب‌ترند.
در کنار مزایای کولرهای آبی این کولرها معایبی نیز دارند: یکی از مهم‌ترین مشکلات این کولرها عدم توانایی در کاهش دما است. در واقع کولرهای آبی در مقایسه با کولرهای دیگر توانایی کمتری در کاهش دما دارند؛ به عنوان مثال اسپیلت‌ها می‌توانند دمای هوا را تا ۱۶ درجه و حتی کمتر پایین بیاورند؛ اما کولرهای آبی بنا بر قدرتشان می‌توانند دما را به ۲۰ درجه برسانند.
علاوه بر این در صورتی که در شرایط آب‌وهوای مرطوب، زندگی کنید؛ این کولرها برای شما مناسب نیستند؛ در مناطقی که رطوبت نسبی زیادی دارند و یا در هوای گرم و مرطوب، استفاده از این وسیله الکترونیکی می‌تواند هوای نامطلوبی ایجاد کند.
قسمت‌های مختلف کولر آبی
یک کولر آبی از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده است که در کنار هم می‌تواند محیط را خنک‌تر کنند؛ قطعات و مکانیسم کار کولر آبی نسبت به سایر دستگاه‌های خنک کننده، آسان‌تر است.
در این کولرها از یک موتور و پمپ آب استفاده می‌شود. موتور تعبیه شده در کولر قدرت کافی برای به حرکت در آوردن فن را به وجود می‌آورد و فن با حرکت خود جریان هوای خنک را جا به جا می‌کند. علاوه بر این پمپ آب نیز با کار کردن جریان آب مورد نیاز را به دستگاه می‌رساند؛ آب بر روی پوشال‌ها ریخته می‌شود و هوا با عبور از پوشال‌ها خنک خواهد شد.
علاوه بر این قطعات مهم، در یک کولر آبی، پوشال، شیر ورود آب نیز قرار داده شده است که همه آن‌ها در بدنه کولر قرار می‌گیرند. در نهایت هوای خنک شده از دریچه خارج شده و از طریق کانال‌های انتقال هوا به بخش‌های مختلف ساختمان منتقل می‌شود.
کولر آبی را کجا نصب کنیم؟
هر وقت مدل کولر آبی شما به گونه‌ای باشد که باید در محیط بیرونی نصب شود؛ شما می‌توانید از مکان‌هایی مانند پشت بام، کف زمین و پنجره‌ها برای نصب این کولرهای آبی استفاده کنید. کولرهایی که بر روی پشت بام نصب می‌شوند رایج‌ترند؛ اما نگهداری از آن‌ها دشوارتر است؛ در این کولرها می‌توان از مجراهای از قبل طراحی شده استفاده کرد و هوای خنک را به قسمت‌های مختلف خانه منتقل نمود. در کولرهای آبی که در سقف نصب می‌شوند؛ کولرهای آبی با هوادهی از پایین هستند.
اما در صورتی که از کولرهای آبی جانبی استفاده می‌کنید؛ می‌توانید آن را روی پنجره‌ها قرار دهید؛ این نوع کولرها فرایند نصب آسان‌تری دارند و نگهداری از آن‌ها نیز ساده‌تر است.
کانال هوا در کولرهای آبی
نکته قابل‌توجه در این است که اغلب این کولرهای آبی از طریق کانال تعبیه شده در ساختمان، هوای خنک را به بخش‌های مختلفی منتقل می‌کنند. کولرهایی که در سقف استفاده می‌شوند یک سیستم ساده برای استفاده از این کانال انتقال هوا هستند؛ علاوه بر این شما می‌توانید برحسب نیازتان از مجاری هوای زیادتری نیز استفاده کنید. این کانال‌ها و استفاده از آن‌ها، به نوع سیستم کولر آبی و نوع نقشه ساختمانی شما بستگی دارد.
کلام آخر…
بعد از مشخص کردن اندازه و مساحت خانه، نیازهای شخصی و موقعیت جغرافیایی به‌راحتی می‌توانید در مورد نوع کولر آبی خود تصمیم‌گیری کنید. کولرهای آبی قابل حمل برای اتاق‌های کوچک‌تر مناسب‌اند؛ درحالی‌که کولرهای مستقیم و غیر مستقیم برای خانه‌ها بزرگ ایدئال‌تر می‌باشند که بر روی پنجره و پشت بام نصب می‌شوند و دارای مجاری انتقال هوای خنک هستند.
منبع: بلاگ بورسیکا
